Czy macie wrażenie, że Wasze dziecko jest nieprzeciętnym wprost wrażliwcem, który odbiera świat jakby… bardziej? Mocniej niż inne dzieci wszystko przeżywa, potrzebuje więcej czasu na adaptację do zmiany, jest rozczulająco empatyczne, a także wyczulone nawet na najbardziej subtelne sygnały tak emocjonalne, jak i sensoryczne, a do tego łatwo ulega przestymulowaniu? Jeśli opis ten jest Wam bliski, to prawdopodobnie macie do czynienia z WWO – Wasz szkrab to Wysoko Wrażliwa Osobowość. Wysoko wrażliwe osobowości to niezaprzeczalnie wyjątkowe jednostki. To osoby które więcej widzą, więcej słyszą, więcej czują. Z tego powodu, szczególnie małe WWO już od najwcześniejszych lat bardzo potrzebują zrozumienia i wsparcia otoczenia. Cechy wysokiej wrażliwości dostrzec można u dziecka już bardzo wcześnie. Jest ona bowiem uwarunkowana genetycznie, dziedziczy się ją po przodkach. Wysoko wrażliwa osobowość nie jest jednak zaburzeniem, ani żadną „skazą”. Jest właściwością dzięki której człowiek, w sprzyjających warunkach, może żyć „pełniej”. uwarunkowana genetycznie, dziedziczy się ją po przodkach. Wysoko wrażliwa osobowość nie jest jednak zaburzeniem, ani żadną „skazą”. Jest właściwością dzięki której człowiek, w sprzyjających warunkach, może żyć „pełniej”. W mniej sprzyjających – dotkliwiej. Według dr Elaine N. Aron, ekspertki w dziecinie psychologii i autorki książek na temat wysokiej wrażliwości, osób mających takie cechy jest nawet 20% w skali ogólnej populacji. Aron w swojej książce „Wysoko wrażliwi ludzie”, definiuje tę grupę jako „urodzonych z wyraźną cechą biologiczną, która predysponuje ich do przetwarzania i rozumienia informacji na głębszym poziomie”. Odznaczają się oni większą reaktywnością emocjonalną, fizyczną i sensoryczną, ale i też rozbudowanym życiem wewnętrznym. Czy można więc powiedzieć, że ludzie ci naprawdę mogą żyć „bardziej”? Zdecydowanie tak. Warto mieć jednak również świadomość, że w wielu sytuacjach nie jest to wcale dla WWO aż takie proste i jednoznaczne. Czy powinniście się niepokoić? Prawda jest taka, że wysoka wrażliwość na środowisko niestety zwiększa chociażby skłonność do ulegania stresom, do zamartwiania się i pogrążania w czarnych drugiej strony jednak umożliwia mocniejsze przeżywanie i łatwiejsze dostrzeganie także pozytywów oraz silniejsze odbieranie przyjemnych doznań. Osoby z WWO, w sprzyjających warunkach, mogą naprawdę nieskrępowanie cieszyć się życiem: mają świetną wyobraźnię, wysoką inteligencję emocjonalną, intensywniej doświadczają (nawet sny mają bogatsze!), a przy tym wszystkim wykazują najczęściej duże i błyskotliwe poczucie humoru. Wysoko wrażliwi głębiej odczuwają piękno. Chłoną sztukę, muzykę i przyrodę wręcz każdą cząsteczką swojego ciała. Dzieci wysoko wrażliwe są bardzo wyczulone i wszystko przetwarzają znacznie głębiej, to tym samym są one wyjątkowo spostrzegawcze, wychwytujące niuanse i zauważające rzeczy, które dla pozostałych osób pozostają wręcz trudne do dostrzeżenia. Jest to zdecydowanie dar. Dzieci wysoko wrażliwe jednak, przez to, że odczuwają wszystko bardziej intensywnie i zwracają uwagę nawet na najdrobniejsze subtelności w zmianach zachowania, czy emocjach innych osób, zdecydowanie częściej odczuwają niepokój. Tak naprawdę każda trudność, niejasna, czy niekomfortowa sytuacja powodować u nich może silne reakcje emocjonalne. Nie dla nich wystąpienia publiczne i bycie w centrum uwagi – poczucie bycia obserwowanym wywołuje w nich jedynie dodatkowe napięcie i stres. Wysoko wrażliwi mają także tendencję do wnikliwego obserwowania, analizowania, a czasami wręcz „mielenia” tematów w głowie. Potrzebują odpowiedniej ilości czasu i przestrzeni zanim podejmą jakieś działanie. To najczęściej osoby bardzo uważne i mocno refleksyjne. Widać to szczególnie w sytuacjach wymagających szybkiej adaptacji do zmiany. Dziecko z WWO najczęściej z dużą ostrożnością poznaje nowe środowisko, potrzebuje więcej czasu na oswojenie się i zaufanie. Dla osób wysoko wrażliwych charakterystyczne są też: wysoki poziom empatii i świetna intuicja. Są to więc jednostki, które chętnie i mocno angażują się w sprawy innych ludzi, a zbudowane przez nie relacje i więzi będą zazwyczaj trwałe i głębokie. Znamienne jest także to, że kiedy wrażliwcy przebywają w otoczeniu osób radosnych, z łatwością przejmują od nich pozytywny nastrój. Jednak, jak możemy się spodziewać, działa to też w drugą stronę: trudne emocje, takie jak chociażby złość, smutek czy rozgoryczenie są równie łatwo przejmowane i niestety odbierane przez nich jako własny stan emocjonalny. Szybkie „zarażanie się” emocjami, to chleb powszedni osób wysoko WWO z powodu niewielkiej odporności na bodźce i czujność na nawet subtelne sygnały, są także dużo bardziej narażone na przestymulowanie. Pod wpływem przebodźcowania mogą stać się drażliwe, a nawet zacząć zachowywać się impulsywnie, czy agresywnie. Wysoko wrażliwi potrafią reagować nawet na wyjątkowo drobne bodźce sensoryczne (np. dźwięki, zapachy, czy nawet kolory lub światło w otoczeniu).Wyniki badań wskazują również na to, że dzieci wysoko wrażliwe częściej chorują i doznają urazów. Ciekawe jednak jest to, że dzieje się tak jedynie, gdy wychowują się one w trudnym i stresującym środowisku. Stwierdzono, że i owszem, w niesprzyjających warunkach wysoka wrażliwość może przyczynić się do negatywnych objawów tak fizycznych, jak i emocjonalnych, ale z drugiej jednak strony – osoba wysoko wrażliwa, która wzrasta i funkcjonuje w odpowiednim dla niej otoczeniu, jest często o wiele zdrowsza i szczęśliwsza niż osoby, które nie wykazują cech wysokiej wrażliwości. Jak wspierać małych wysoko wrażliwców, by wyrośli na szczęśliwych wrażliwych dorosłych? Pracować nad samooceną dziecka, dbać o wysokie poczucie własnej wartości, wiarę w swoje możliwościMądrze motywować. Osoby wysoko wrażliwe źle reagują na nadmierne dociskanie, presję czasu i rywalizację (wrażliwiec słabo odnajdzie się w sporcie zespołowym, a zapisywanie go na takie zajęcia wywoła w nim jedynie dodatkowy stres, lepszym rozwiązaniem będzie sport indywidualny, zajęcia manualne, artystyczne, muzyczne itp.)Rozmawiać z dzieckiem o wysokiej wrażliwości, głośno doceniać pozytywne cechy z nią związane, pokazywać potencjał, który się za nią kryje oraz zasoby, którymi dzięki niej operuje dzieckoUczyć asertywności. WWO często chcąc spełniać oczekiwania innych, mogą bagatelizować własne potrzebyPomóc dziecku nazywać, określać emocje, które nim targająNie blokować przeżywania emocji, a raczej wspólnie z dzieckiem szukać różnych alternatywnych sposobów na wyrażanie i rozładowanie emocji, które przyniosą ulgęDbać o codzienny relaks dzieckaByć uważnym na to, co w codziennym funkcjonowaniu dziecku pomaga, a co utrudnia się wyciszać (uwaga – dziecko, które jest cicho wcale nie musi być wyciszone)Stosować przerwy gdy tylko pojawią się u dziecka symptomy przeciążenia (napięcie, pobudzenie, głupawka)Dawać czas na oswojenie się i zapowiadać z wyprzedzeniem nadchodzące zmianyDbać o przejrzystą strukturę: wyznaczać jasne granice i trzymać się wprowadzonych zasadPilnować odpowiedniej ilości snu i regularnych posiłkówRozwijać swoją wiedzę na temat WWO czytając odpowiednią literaturę np.: „Wysoko wrażliwe dziecko. Jak je zrozumieć i pomóc mu żyć w przytłaczającym świecie” E. Aron „Pomóż dziecku mniej myśleć. O wrażliwych dzieciach, które za bardzo się przejmują” Christel Petitcollin, „Wysoko wrażliwi. Jak funkcjonować w świecie, który przytłacza” E. AronPoszerzać swoje kompetencje rodzicielskie korzystając z platformy „E-motion. Potential of highlysensitivity” ( Jest to opracowany przez pracowników naukowych, pierwszy w Polsce projekt zorientowany na wsparcie wysoko wrażliwych dzieci w ich najbliższym środowisku. Znaleźć tam można nie tylko narzędzia do identyfikacji wysokiej wrażliwości, ale i materiały edukacyjne rozwijające dzieci WWO, czy forum wymiany doświadczeń. Warto zrozumieć i wzmacniać dzieci z tą unikatową cechą. Wysoką wrażliwość bowiem bezsprzecznie rozpatrywać należy w kategoriach nie słabości, czy kruchości, a ogromnego potencjału. To prawdziwy dar, który przy odpowiednim wsparciu otoczenia przynieść może jedynie profity. I to nie tylko samym WWO. Autorka: Dominika Krakowiak