Uniwersalnym preparatem przynoszącym ulgę w okresie menopauzy jest Doppelherz Aktiv-Meno FORTE – suplement diety, który pomaga kobietom po 40 roku życia dbać o zdrowie. Zioła pomocne w okresie klimakterium . W celu złagodzenia objawów menopauzy pomocne mogą okazać się ekstrakty roślinne, które wykazują potwierdzone badaniami Czym jest menopauza? Menopauzę (przekwitanie, klimakterium) definiuje się jako trwałe ustanie cykli miesiączkowych. Zgodnie z definicją Światowej Organizacji Zdrowia menopauza to ostatnia miesiączka, po której przez co najmniej 12 miesięcy nie wystąpiło krwawienie – niezwiązana jednak np. z operacją usunięcia macicy czy jajników bądź nagłą utratą masy ciała w krótkim czasie. Biologicznie menopauza oznacza kres możliwości rozrodczych kobiety – utrata płodności jest naturalnym procesem fizjologicznym, którego nie da się powstrzymać, choć może on następować w różnym wieku. Na świecie ok. 10% populacji stanowią kobiety w okresie po menopauzie (ok. 700 mln), a liczba ta stale się zwiększa z powodu zwiększającej się średniej długości życia zwykle występuje pomiędzy 45. a 55. rokiem życia, w Polsce średni wiek to 51 lat2. Moment wystąpienia menopauzy jest zależny od wielu czynników, takich jak uwarunkowania genetyczne, wiek wystąpienia pierwszej miesiączki, historia ciąż i porodów, długość cyklu miesiączkowego czy przebyte choroby. Coraz częściej też podkreśla się rolę czynników środowiskowych związanych ze stylem życia i wpływem ekspozomu na cały organizm i jego równowagę hormonalną. Często pierwsze objawy zapowiadające menopauzę pojawiają się dużo wcześniej, nawet 10 lat (średnio 5-6 lat) przed całkowitym ustaniem miesiączkowania – to tzw. okres przejściowy, okołomenopauzalny. U niektórych kobiet, nawet w wieku 35-40 lat, może dojść do wystąpienia przedwczesnej menopauzy. Dlatego mówi się o kilku etapach tego procesu:Premenopauza – to kilkuletni okres przejściowy (okołomenopauzalny), w czasie którego wiele kobiet zauważa u siebie niektóre objawy zmian hormonalnych, takie jak nagłe uderzenia gorąca, zmiany nastrojów, bezsenność czy zmęczenie. Związane to jest z powolnym wygasaniem czynności hormonalnej jajników i w efekcie szybką redukcją liczby pęcherzyków jajnikowych. Mogą wtedy pojawić się nieregularne miesiączki i plamienia. Cykle stają się krótsze lub dłuższe, a krwawienia bardziej obfite bądź skąpe. U niektórych osób okres ten trwa kilka, u innych nawet kilkanaście lat. Ryzyko ciąży jest mniejsze, ale ciągle istnieje, więc zaleca się stosowanie w tym czasie antykoncepcji. Premenopauzę nazywa się też czasami perimenopauzą. Menopauza – to dzień wystąpienia ostatniej miesiączki, jeśli z przyczyn fizjologicznych, uwarunkowanych naturalnie zachodzącymi zmianami hormonalnymi, nie wystąpiła ona przez kolejne 12 miesięcy. Postmenopauza – to okres rozpoczynający się po ostatniej miesiączce w życiu kobiety, po wygaśnięciu czynności jajników. Stopniowo poziom hormonów stabilizuje się na nowym, niższym poziomie, a objawy klimakterium zmniejszają się. Niestety, spadek poziomu estrogenów i spadek metabolizmu w tym okresie jest przyczyną innych dolegliwości, takich jak przyspieszone starzenie się i nagła utrata jędrności skóry, problemy z utrzymaniem wagi, wypadanie włosów, suchość i częstsze infekcje okolic intymnych. Każde krwawienie oraz plamienie w okresie postmenopauzy należy zgłosić lekarzowi. skóra dojrzała? Odkryj innowacyjną pielęgnację Neovadiol dla skóry przed i po menopauzie SKUTECZNOŚĆ POTWIERDZONA KLINICZNIE Sprawdź 1 Neovadiol przed menopauzą krem na dzień: ocena kliniczna 220 kobiet po 3 miesiącach. 2 Neovadiol po menopauzie krem na dzień: ocena kliniczna 219 kobiet po 3 miesiącach. skóra dojrzała?Przedwczesna menopauza Zdarza się, że menopauza pojawia się przed 40., a nawet przed 35. rokiem życia, jednak przedwczesne wygaśnięcie czynności jajników nie jest stanem fizjologicznym i wymaga specjalnego postępowania. Zdarza się, że jest to „przypadłość” genetyczna, ale przedwczesna menopauza może też być objawem choroby autoagresywnej czy neurologicznej, np. zapalenia tarczycy (Hashimoto), celiaklii, cukrzycy typu I, reumatoidalnego zapalenia stawów, miastenii itp. Uważa się też, że rosnąca liczba menopauz przed czterdziestką (to już nawet 1 na 100 kobiet) związana jest ze stresem cywilizacyjnym, w jakim żyjemy. Czasami zatrzymanie miesiączki następuje gwałtownie, ale w większości przypadków towarzyszą temu inne charakterystyczne dla menopauzy objawy, takie jak uderzenia gorąca, nadmierne pocenie się, wahania nastroju, problemy ze snem, kołatanie serca, niczym nieuzasadnione tycie itp. Dlatego konieczna jest wizyta u lekarza ginekologa-endokrynologa oraz przeprowadzenie badań diagnostycznych, głównie poziomu hormonów – przede wszystkim progesteronu i estrogenów, hormonów przysadki mózgowej (TSH i FSH), hormonów tarczycy czy nadnerczy (np. prolaktyny). Często przywrócenie przedwcześnie zatrzymanej miesiączki jest możliwe po zastosowaniu odpowiedniej terapii hormonalnej zaleconej przez lekarza. U niektórych kobiet udaje się w ten sposób przywrócić płodność. Jednak przedwczesna menopauza nie tylko może pokrzyżować plany dotyczące macierzyństwa, ale jest też zagrożeniem dla zdrowia kobiety. Zmniejszenie stężenia hormonów płciowych (szczególnie estrogenów) zwiększa bowiem ryzyko chorób układu krążeniowego (zatory, wylewy, zawały), osteoporozy i niektórych chorób menopauzy Ponieważ zmiany menopauzalne zachodzą stopniowo i często przez kilka lat, wiele kobiet ma problem z określeniem, czy na pewno już wystąpiła u nich menopauza. Dlatego niezwykle ważne są regularne wizyty i badania u ginekologa, który na podstawie objawów będzie w stanie postawić prawidłową diagnozę. Czasami zdarza się jednak, że miesiączka powraca nawet po 12-miesięcznej przerwie, a jajniki zaczynają ponownie tymczasowo funkcjonować. Wtedy warto wykonać badanie ultrasonograficzne miednicy, które pomoże wykluczyć inne przyczyny krwawienia niż miesiączka w okresie okołomenopauzalnym, a tym samym potwierdzić diagnozę, czyli nadejście menopauzy. Diagnostyka laboratoryjna nie jest konieczna, jednak badanie krwi może być przydatne w przypadku pojawienia się objawów, które nie są charakterystyczne dla menopauzy i mogą sugerować inne schorzenie. Wtedy warto np. wykonać badanie krwi, aby sprawdzić poziom hormonu FSH, stymulującego dojrzewanie pęcherzyków jajnikowych, oraz poziom estrogenów. Za pomocą badania krwi można też stwierdzić rozpoczęcie okresu pomenopauzalnego u kobiet, które nie mają macicy i z tego powodu nie mają się więcej o diagnostyce menopauzyJednym z najbardziej dokuczliwych objawów menopauzy są nagłe uderzenia gorąca i zwiększona potliwość. Zmniejszona produkcja estrogenów powoduje zaburzenia termoregulacyjne i naczyniowe, co powoduje nagłe zmiany temnperatury ciała, odczuwane zwłaszcza w górnym obszarze ciała. Uderzenia gorąca mogą podnieść temperaturę ciała nawet o kilka stopni w krótkim czasie i spowodować uczucie osłabienia, zasłabnięcie i silne pocenie. Nadpotliwość (zlewanie się potem) pojawia się często nocą, co powoduje zaburzenia snu – niezwykle ważnego dla regeneracji całego organizmu. Inne objawy menopauzy odczuwane na co dzień to: zimne dreszcze, „drgawki” – często występujące po uderzeniu gorąca,nagłe zaczerwienienie twarzy, rumień, uczucie rozgrzania, kołatanie serca, tachykardia o różnym stopniu intensywności,kłopoty z pamięcią, zawroty głowy, uczucie osłabienia,uczucie przygnębienia, stany depresyjne,drażliwość, nerwowość, bezsenność,dolegliwości ze strony układu moczowo-płciowego, takie jak suchość pochwy, nawracające infekcje, wysiłkowe nietrzymanie moczu,obniżenie wszystkie kobiety mają takie same dolegliwości podczas menopauzy. Ok. 1/3 nie odczuwa żadnych innych objawów poza ustaniem miesiączkowania. Tendencja do nasilonych objawów bywa dziedziczna, choć uważa się, że ogromny wpływ ma też na nie „prozdrowotny” styl życia: odpowiednia dieta, umiarkowany i regularny wysiłek fizyczny, umiejętność wypoczywania i radzenia sobie ze stresem. Dużą rolę w poprawie jakości życia i zmniejszeniu przykrych dolegliwości odgrywa hormonalna terapia zastępcza (HTZ), która powinna być zalecona przez lekarza i przeprowadzana pod jego kontrolą. Co ciekawe, ma też ona pozytywny wpływ na skórę, zapobiegając negatywnym zmianom zachodzącym w niej pod wpływem nagłego spadku poziomu estrogenów, takim jak utrata jędrności i elastyczności, przesuszenie, nasilenie się zmiany zachodzą w skórze w trakcie menopauzy? Pod wpływem zmian hormonalnych zachodzących w okresie menopauzy – związanych z obniżeniem poziomu estrogenu i progesteronu – wiele kobiet obserwuje u siebie pogorszenie jakości skóry i jej przyspieszone starzenie. Wskazuje się trzy główne zmiany o charakterze klinicznym:suchość skóry – spowolnienie odnowy keratynocytów i zmniejszenie syntezy lipidów zaburza funkcjonowanie bariery hydrolipidowej, przyczyniając się do przesuszenia skóry oraz nadania jej ziemistego, matowego kolorytu; atrofia tkanek – to przede wszystkim skutek utraty kolagenu, a więc głównego białka budulcowego tkanek; uważa się, że w ciągu pierwszych 5 lat menopauzy skóra traci nawet 30% kolagenu, a w kolejnych 2% rocznie3; zmniejsza się też tkanka podskórna i zanikają typowe dla młodej skóry „poduszeczki” tłuszczowe np. w obrębie policzków; wiotczenie tkanek – zmniejsza się liczba i rozmiar fibroblastów, co wpływa na jakość i ilość włókien kolagenu, elastyny i glikozaminoglikanów (GAG-ów) w skórze, obniża się też produkcja kwasu hialuronowego, nadającego tkankom nawodnienie i sprężystość. Zwiększa się natomiast produkcja enzymów rozbijających białka skórne (kolagenaza i elastaza), co powoduje „rozciąganie” skóry i nasilanie zmarszczek oraz poziomie biologicznym skóra charakteryzuje się znacznym spadkiem funkcji gruczołów łojowych (-57%), obniżeniem lepkosprężystości oraz pogłębieniem bruzd te zmiany powodują, że:skóra staje się wiotka, pojawiają się widoczne „chomiki”, owal twarzy traci kształt trójkąta młodości,cera jest szara, ziemista, brakuje jej promiennego blasku, pogłębiają się zmarszczki i bruzdy,pogłębiają się wgłębienia wokół oczu, pojawiają się sińce i worki pod oczami,opada czubek nosa (związane to jest z wiotkością skóry),pory stają się bardziej rozszerzone, skóra staje się szorstka i sucha, co związane jest z zaburzeniem funkcjonowania bariery ochronnej skóry oraz postępującą degradacją kwasu hialuronowego; wskutek zaburzenia bariery hydrolipidowej nasila się też wrażliwość skóry i jej podatność na negatywny wpływ czynników zewnętrznych; w okresie menopauzy nasilają się też alergie też pamiętać, że w okresie menopauzy skóra gorzej radzi sobie ze stresem oksydacyjnym. Przyczynia się do tego nie tylko osłabiona jej warstwy ochronnej, ale też sam fakt obniżenia poziomu estrogenów, które są silnymi przeciwutleniaczami i wzmacniają właściwości antyoksydacyjne skóry. Badania prowadzone przez Laboratoria Vichy wykazały, że te wszystkie objawy starzenia hormonalnego są związane przede wszystkim ze spadkiem aż o 90% ilości tzw. hormonu młodości, czyli hormonu DHEA. Odgrywa on ważną rolę w produkcji estrogenów, a estrogeny to kolagen i młodość skóry oraz skuteczna antyoksydacja. DHEA stosowany miejscowo może poprawiać kondycję skóry, ma bowiem wpływ na zwiększenie grubości naskórka, poprawę funkcjonowania gruczołów łojowych i nawilżenia, a także ujednolicenie kolorytu i redukcję pergaminowego wyglądu pielęgnować skórę w okresie menopauzy? Skóra w tym trudnym okresie wymaga szczególnej pielęgnacji i to jest czas, kiedy wiele kobiet w wieku 45-55+ zwraca się po profesjonalną pomoc do dermatologów, kosmetologów i lekarzy medycyny estetycznej. Celem codziennej pielęgnacji podczas menopauzy powinno być przede wszystkim:nawilżanie i odżywianie skóry – dobrym wyborem będą kremy bogate w lipidy, które pomagają odbudować prawidłowe funkcjonowanie bariery naskórkowej, zmniejszając przeznaskórkową utratę wody i chroniąc skórę przed negatywnym wpływem czynników zewnętrznych; wśród składników szukaj też kwasu hialuronowego, ceramidów, witaminy E i zdrowych kwasów tłuszczowych, najlepiej pochodzenia roślinnego;ochrona przed stresem oksydacyjnym – ze względu na hormonalne „uszkodzenie” naturalnych właściwości antyoksydacyjnych skóry codzienna aplikacja przeciwutleniaczy jest teraz niezbędna; do najsilniejszych należą witamina C, wyciąg z bajkaliny, witamina E (najlepiej w połączeniu z witaminą C), resweratrol, a także fitohormony;odbudowa kolagenu, ujędrnianie skóry – aby zapobiec nadmiernej utracie kolagenu, stosuj kosmetyki ze składnikami pobudzającymi fibroblasty do działania, szczególnie cenna będzie witamina C w jak najwyższym stężeniu oraz retinol – substancje te mają udowodnione działanie odmładzające;łagodzenie podrażnień – w okresie menopauzy wiele kobiet, które do tej pory nie miały problemów z wrażliwością czy alergicznością skóry, zaczyna obserwować podrażnienie np. na składniki kosmetyczne, suche powietrze, zanieczyszczenia, mogą też ujawniać się u nich alergie kontaktowe np. na metale ciężkie; aby złagodzić te dolegliwości, obchodź się ze skórą łagodnie, stosując kosmetyki przeznaczone dla skór wrażliwych np. na bazie wody termalnej Vichy;ochrona przed promieniami UV – z wiekiem pogarszają się naturalne funkcje ochronne skóry przed słońcem, co oznacza większe ryzyko pojawienia się przebarwień i innych objawów fotostarzenia, dlatego – szczególnie w słoneczne dni wiosny i lata – warto włączyć stosowanie filtrów przeciwsłonecznych do codziennej rutyny Podstawą pielęgnacji powinno być dokładne oczyszczanie skóry z zanieczyszczeń, a także delikatna eksfoliacja i systematyczne złuszczanie zrogowaciałej warstwy naskórka – zapewnia ona lepsze nawilżenie, sprzyja też odnowie komórkowej przy jednoczesnym odblokowaniu porów. Preparat złuszczający powinien być dobrany w zależności od stanu skóry, np. peeling kwasowy, peeling enzymatyczny, scrub itp. Pamiętaj, że skóra jest pierwszym organem, po jakim widać zmiany hormonalne zachodzące w całym organizmie. Jednocześnie odpowiednia pielęgnacja jest w stanie szybko przynieść poprawę jej jakości i funkcji ochronnych. Warto też kontrolować skórę regularnie u dermatologa, bowiem w tej grupie wiekowej najczęściej wykrywany jest czerniak – najgroźniejszy nowotwór skóry (a jednocześnie najłatwiej wyleczalny, pod warunkiem że zostanie zdiagnozowany odpowiednio wcześnie).I jeszcze jedno: włosy! Nie tylko skóra, ale też włosy cierpią z powodu menopauzy. Estrogeny korzystnie działają na mieszki włosowe, wydłużając fazę anagenu i przyspieszając wzrost włosa. Jeśli ich produkcja się zmniejsza, zaczyna przeważać wpływ androgenów – a te hormony niestety prowadzą do atrofii mieszków włosowych zlokalizowanych na głowie i wypadania włosów. Na szczęście nie dochodzi do pojawienia się charakterystycznych dla łysienia androgenowego u mężczyzn ognisk wyłysienia na szczycie i zakoli. U kobiet włosy przerzedzają się równomiernie na całej głowie, w okolicy ciemieniowej lub szczytowej. Pomoże odpowiednia pielęgnacja włosów i profesjonalne zabiegi hamujące łysienie. Z drugiej strony androgeny pobudzają wzrost włosów w miejscach tzw. androgenozależnych, czyli na brodzie, nad górną wargą, na podbrzuszu, pod pachami, w okolicy narządów płciowych. Możesz więc zaobserwować pojawienie się w tych obszarach delikatnego meszku. Jak się go pozbyć? Pomocne będą klasyczne metody depilacji, np. kremem, woskiem, golenie maszynką. Możesz też wykonać zabieg laserowy trwale redukujący owłosienie – choć nie zawsze będzie on skuteczny, ze względu na zbyt małą zawartość melaniny we włosie, która jest chromoforem pochłaniającym energię więcej o łysieniu w okresie w okresie menopauzy„Jesteś tym, co jesz”. Nie ma w tym powiedzeniu przesady, a badania pokazują, że dieta bogata w fitoestrogeny, witaminę D, kwas foliowy oraz kwasy omega-3 może znacząco poprawić jakość życia kobiet po 50. roku życia, zmniejszyć dokuczliwe objawy menopauzy, a nawet ryzyko zachorowania na nowotwory, osteoporozę i choroby metaboliczne. Gdzie szukać tych składników? Wzbogać swoją dietę o:soję i produkty sojowe, ciecierzycę – to bogate źródło fitoestrogenów,oleje roślinne (np. lniany), orzechy (najwięcej kwasów omega-3 mają orzechy włoskie), nasiona (np. siemię lniane) – ze względu na wysoką zawartość zdrowych kwasów tłuszczowych,ciemne owoce i warzywa – bogactwo antyoksydantów,produkty pełnoziarniste, suszone (naturalnie!) owoce, warzywa – cenny błonnik. Ogranicz też spożycie przetworzonych, smażonych potraw i produktów z wysokim indeksem glikemicznym. W związku ze spowolnionym metabolizmem i gorszym krążeniem teraz twoje ciało ma większą tendencję do zatrzymywania wody, co powoduje, że często jest obrzęknięte, pojawiają się też worki pod oczami. Dużo pij, przynajmniej 2 litry dziennie wody dziennie, ogranicz też spożycie kofeiny oraz soli, aby zapobiegać w okresie menopauzy uzupełni niedobory ważnych witamin i minerałów. Przede wszystkim uzupełniaj – najlepiej po konsultacji lekarskiej – następujące składniki:witamina D – pomaga zachować gęstość kości i zmniejsza ryzyko wystąpienia osteoporozy (w synergii z wapniem), jednocześnie wpływa na poprawę nastroju („słońce w kapsułce”),kwas foliowy – obniża poziom homocysteiny we krwi, dzięki czemu obniża ryzyko wystąpienia chorób układu krążenia, na jakie są narażone kobiety w okresie menopauzy; kwas foliowy poprawia też wchłanianie żelaza,wapń – jego poziom spada wraz z wiekiem, a niedobór wapnia ma nie tylko negatywny wpływ na stan kości, ale też na samopoczucie i na kondycję skóry (jako przekaźnik dla komórek skóry, dzięki czemu mogą one prawidłowo funkcjonować).Odpowiednio zbilansowana dieta pomoże ci też utrzymać odpowiednią wagę w okresie menopauzy – a nie jest to takie łatwe. W okresie menopauzy zmienia się bowiem rozłożenie tłuszczu w tkankach – głównie gromadzi się on w okolicy brzucha, otaczając narządy wewnętrzne ciała. Kobietom dużo trudniej jest teraz schudnąć niż w młodości, a ich organizm ma mniejsze zapotrzebowanie energetyczne niż jeszcze kilka lat temu. Warto jednak trzymać zrównoważoną dietę i regularnie się ruszać – nie tylko ze względu na smukłą sylwetkę. Wzrost masy ciała podczas menopauzy może podwyższać ciśnienie tętnicze, zaburzyć gospodarkę lipidową oraz podwyższyć ryzyko wystąpienia insulinooporności. Szczupłe 50-latki mają też lepszy nastrój i czują się bardziej atrakcyjne niż osoby z nadwagą, co jest niezwykle ważne w kontekście jakości życia w okresie menopauzy. Równie ważna jak dieta jest aktywność fizyczna podczas menopauzy. Regularny, umiarkowany ruch pomaga utrzymać prawidłową wagę, wspomaga budowę tkanki mięśniowej (która z wiekiem ulega zanikowi), poprawia gęstość mineralną kości, ruchomość stawów, wydolność krążeniowo-oddechową. Wybierz coś, co lubisz – może to być spacer, joga, jazda na rowerze czy pływanie. Ważne, aby ruszać się codziennie!Dowiedz się więcej o tym, jak uniknąć przybierania na wadze podczas intymne w okresie menopauzyMenopauza to trudny moment w życiu kobiety, także intymnym. Na skutek zmian hormonalnych pojawiają się bowiem dolegliwości związane z suchością pochwy i atrofią tkanek chroniących narządy płciowe. Podobnie jak na twarzy i całym ciele, także i tutaj dochodzi do stopniowego zaniku tkanek, zmniejsza się też naturalna zawartość kwasu hialuronowego odpowiedzialnego za nawodnienie i elastyczność skóry. Obniżona produkcja estrogenów spowalnia aktywność fibroblastów, powodując zanik skóry właściwej, swoją objętość zmniejszają też adipocyty (komórki tłuszczowe) w obrębie narządów płciowych, powodując wiele dolegliwości podczas codziennego funkcjonowania: ból podczas stosunku, podrażnienie, pieczenie, dyskomfort np. podczas jazdy na rowerze, nawracające infekcje. Wiele kobiet w tym wieku zgłaszających objawy dyspareunii (ból w trakcie stosunków) cierpi właśnie na skutek odwodnienia tkanek, suchości błony śluzowej i degeneracji komórek. Dotyczy to głównie kobiet, które nie korzystają z zastępczej terapii hormonalnej. Suchość pochwy przyczynia się również do problemów z układem moczowym. Wraz z wiekiem dochodzi też do osłabienia mięśni dna miednicy i opuszczeniu pęcherza oraz narządów rodnych, co może powodować objawy wysiłkowego nietrzymania moczu (mimowolna ucieczka moczu podczas kaszlu, śmiechu, ćwiczeń itp.). Mimo tak dotkliwych objawów wiele kobiet niechętnie mówi o swoich problemach lekarzowi ginekologowi. Tymczasem jest wiele pomocnych metod: od domiejscowych leków hormonalnych aż po zabiegi ginekologii estetycznej, np. ostrzykiwanie kwasem hialuronowym bądź laseroterapię. skóra dojrzała? Odkryj innowacyjną pielęgnację Neovadiol dla skóry przed i po menopauzie SKUTECZNOŚĆ POTWIERDZONA KLINICZNIE Sprawdź 1 Neovadiol przed menopauzą krem na dzień: ocena kliniczna 220 kobiet po 3 miesiącach. 2 Neovadiol po menopauzie krem na dzień: ocena kliniczna 219 kobiet po 3 miesiącach. skóra dojrzała?1Czynniki środowiskowe wpływające na wiek wystąpienia naturalnej menopauzy u kobiet, Bogdan Rumianowski, Agnieszka Brodowska, Beata Karakiewicz, Elżbieta Grochans, Karina Ryterska, Maria Laszczyńska, M., The timing of natural menopause in Poland and associa- ted factors. Maturitas 2007; 57: 139-53. 3 F Study – Knowledge of the skin of menopausal women, 58 kobiet5Rola wybranych składników odżywczych diety u kobiet w okresie naturalnej menopauzy – przegląd piśmiennictwa, Anna Brończyk-Puzoń, Dariusz Piecha, Aneta Koszowska, Justyna Nowak, Karolina Kulik-Kupka, Barbara Zubelewicz-Szkodzińska, Na stałe w kuchni kobiety w okresie przekwitania powinny zagościć sojowe preparaty (m.in. mleko, desery, lecytyna sojowa, tofu). Soja jest bogata w lecytynę, która zapobiega osteoporozie. Oprócz soi, na talerzu kobiety w okresie menopauzy powinny częściej pojawiać się: kiełki pszenicy, otręby, nasiona słonecznika, siemię lniane, Bóle mięśni i stawów (mięśniowo-stawowe) mogą być objawem wielu chorób, nie tylko samych mięśni, lecz także schorzeń układu nerwowego, infekcji wirusowych (np. grypy) i chorób ogólnoustrojowych (np. niedoczynności tarczycy). Dowiedz się, co oznaczają bóle mięśni i stawów. Elektrostymulacja na wzmocnienie mięśni Spis treściBóle mięśni i stawów (mięśniowo-stawowe) - ostre infekcje wirusoweBóle mięśni i stawów (mięśniowo-stawowe) - choroby reumatyczneBóle mięśni i stawów (mięśniowo-stawowe) - boreliozaBóle mięśni i stawów (mięśniowo-stawowe) - zespół przewlekłego zmęczeniaBóle mięśni i stawów (mięśniowo-stawowe) - niedoczynność tarczycyBóle mięśni i stawów (mięśniowo-stawowe) - zespół bólu mięśniowo-powięziowego (fasciomialgia)Bóle mięśni i stawów (mięśniowo-stawowe) - zespół niespokojnych nógBóle mięśni i stawów (mięśniowo-stawowe) - zapalenie kaletki maziowejBóle mięśni i stawów (mięśniowo-stawowe) - urazyBóle mięśni i stawów (mięśniowo-stawowe) - niedobór potasu Bóle mięśni i stawów (mięśniowo-stawowe) mogą być objawem wielu chorób. Najczęstszymi przyczynami bólu mięśni i stawów są przeciążenia, nadmierne rozciąganie i urazy. Jednak pacjenci najczęściej zgłaszają się do lekarza z bólem przewlekłym, którego przyczyną mogą być schorzenia nie tylko samych mięśni, lecz także układu nerwowego, infekcje i choroby ogólnoustrojowe. Ból mięśniowy może mieć charakter ograniczony lub uogólniony. Zlokalizowany ból mięśniowy może dotyczyć jednego mięśnia lub grupy mięśniowej. Z kolei ból stawów zwykle jest wynikiem toczącego się w ich obrębie zapalenia. Staw jest wtedy również obrzęknięty, skóra nad nim jest zaczerwieniona i cieplejsza od otaczających tkanek, może występować upośledzenie ruchomości stawu. Bóle mięśni i stawów (mięśniowo-stawowe) - ostre infekcje wirusowe Bóle mięśniowo-stawowe są także jednym z objawów chorób wirusowych. Mogą się pojawić w przebiegu grypy - bóle mięśniowo-stawowe są bardzo silne, a dodatkowo towarzyszy im osłabienie mięśni. Chorzy często skarżą się na „ból całego ciała”, który utrudnia im wykonywanie nawet prostych czynności przeziębienia - w przebiegu przeziębienia bóle mięśniowo-stawowe są słabsze niż przy grypie, nie obejmują całego ciała, uniemożliwiając codzienne funkcjonowanie. Zwykle ustępują po kilku dniach trwania infekcji, a nie utrzymują się przez cały okres choroby (jak ma to miejsce w przypadku grypy) różyczki (w okresie zwiastunowym) - różyczka zaczyna się utrzymującymi się przez kilka dni objawami przypominającymi grypę: złym samopoczuciem, bólem głowy i mięśni, ewentualnie zapaleniem gardła, suchym kaszlem, katar,em zapaleniem spojówek ospy wietrznej - bóle mięśni i stawów pojawiają się na 1-2 dni przed wysypką. Objawami towarzyszącymi są ogólne złe samopoczucie, bóle głowy, bóle gardła, biegunka oraz niewysoka gorączka. Bóle mięśni i stawów (mięśniowo-stawowe) - choroby reumatyczne zapalenie wielomięśniowe i zapalenie skórno-mięśniowe - choroba może zaatakować każdy mięsień, także mięsień sercowy i dróg oddechowych, doprowadzając do ich osłabienia. W przypadku tej drugiej choroby atakowana jest także skóra. Charakterystycznymi objawami są osłabienie mięśni (zwłaszcza ramion i ud), bólami stawów i sztywnością poranną. W przypadku zapalenia skórno-mięśniowego dodatkowo pojawiają się zmiany na skórze, głównie rumień fibromialgia - objawia się uczuciem wyczerpania, osłabieniem odporności, poważnymi zaburzeniami snu, powiększeniem węzłów chłonnych, zesztywnieniem rano, bólami mięśni i kości w całym ciele. Mogą pojawić się także kłopoty z jelitami (od zaparcia do biegunki) polimialgia reumatyczna atakuje mięśnie szyi i karku, a także obręczy barkowej i biodrowe, co objawia się utrzymującym się dłużej niż 2 tygodnie bólem mięśni szyi i karku, obręczy barkowej i biodrowej (zwłaszcza przy ich ucisku). Pojawia się także sztywność tej grupy mięśni po małej aktywności ruchowej lub unieruchomieniu (najczęściej rano, po wstaniu z łóżka) reumatoidalne zapalenie stawów - na początku pojawiają się objawy przypominające grypę, takie jak uczucie osłabienia, stan podgorączkowy, ból mięśni, utrata apetytu a także zmniejszenie masy ciała. Potem pojawiają się ból i sztywność poranna stawów, obrzęki stawów, tkliwość stawu na ucisk, ograniczenie jego ruchomości i deformacja stawów Inne choroby reumatyczne, którym może towarzyszyć ból mięśni i stawów to zesztywniające zapaleni stawów kręgosłupa, toczeń rumieniowaty układowy, twardzina układowa, choroba Stilla, zespół Sjogrena, ostra gorączka reumatyczna. Bóle mięśni i stawów (mięśniowo-stawowe) - borelioza Na boreliozę wskazują rumień wędrujący, gorączka, złe samopoczucie, bóle głowy, bóle mięśni, które wystąpiły w ciągu kilku dni lub tygodni od ukąszenia przez kleszcza. Objawy zapalenia stawu (w tym dolegliwości bólowe) pojawiają się w późniejszym stadium choroby. Bóle mięśni i stawów (mięśniowo-stawowe) - zespół przewlekłego zmęczenia Charakteryzuje się uogólnionym bólem mięśniowym oraz dominującym uczuciem ogólnego zmęczenia z towarzyszącym osłabieniem mięśni, które utrzymuje się co najmniej pół roku. Mogą pojawić się także stany podgorączkowe, zasłabnięcia, zawroty i bóle głowy. Bóle mięśni i stawów (mięśniowo-stawowe) - niedoczynność tarczycy W przebiegu niedoczynności tarczycy mogą pojawić się objawy ze strony narządu ruchu, takie jak osłabienie, sztywność i ból mięśni, głównie tzw. proksymalnych (obręczy barkowej i biodrowej). Powoduje to problemy z chodzeniem po schodach, wstawaniem z pozycji siedzącej, wykonywaniem czynności higienicznych, takich jak golenie się, czesanie włosów. Mogą pojawić się także bolesne skurcze mięśni, które narastają po wysiłku fizycznym i narażeniu na niskie temperatury. Charakterystyczny jest także ból, tkliwość, ograniczenie ruchomości oraz obrzęk w okolicy nadgarstka związany z zapaleniem pochewek ścięgien mięśni zginaczy palców. Bóle mięśni i stawów (mięśniowo-stawowe) - zespół bólu mięśniowo-powięziowego (fasciomialgia) To ból ograniczony do jednego lub kilku mięśni, najczęściej przykręgosłupowych, szczególnie w odcinku lędźwiowym, ponadto w obręczy biodrowej i barkowej. Może także dotyczyć mięśni głowy i szyi. Bóle mięśni i stawów (mięśniowo-stawowe) - zespół niespokojnych nóg Charakterystyczna jest nagląca potrzeba poruszania nogami, spowodowana niepokojem lub nieprzyjemnymi odczuciami w nogach. Dolegliwości te obserwuje się zazwyczaj podczas wypoczynku (najczęściej wieczorem i nocą), a ustępują w czasie ruchu (spacerowanie, naciągnięcie mięśni). Bóle mięśni i stawów (mięśniowo-stawowe) - zapalenie kaletki maziowej Bóle mięśni i stawów są też objawem zespołów dotyczących struktur okołostawowych, takich jak zapalenie kaletki maziowej, nadkłykcia, powięzi, ścięgna lub jego pochewki. W tych przypadkach ból występuje przy określonych ruchach w danym stawie lub miejscowa tkliwość i obrzęk nad kaletką maziową lub przyczepem ścięgna. W spoczynku lub przy minimalnym ruchu brak objawów. Bóle mięśni i stawów (mięśniowo-stawowe) - urazy Bóle mięśniowo-stawowe mogą być także wynikiem urazów, np. naciągnięciem mięśnia, skręcenia i zwichnięcia stawów. Bóle mięśni i stawów (mięśniowo-stawowe) - niedobór potasu Bóle mięśni i stawów mogą być również jednym z objawów niedoboru potasu. Pierwiastek ten jest odpowiedzialny za prawidłową pracę mięśni, także serca. Przy jego niedoborze pojawiają się bóle i skurcze mięśni (zwłaszcza nóg), nieregularne bicie serca, podenerwowanie lub zmęczenie. Dziennikarka specjalizująca się w tematyce zdrowotnej, a zwłaszcza obszarach medycyny, ochrony zdrowia i zdrowego odżywiania. Autorka newsów, poradników, wywiadów z ekspertami i relacji. Uczestniczka największej Ogólnopolskiej Konferencji Medycznej "Polka w Europie", organizowanej przez Stowarzyszenie "Dziennikarze dla Zdrowia", a także specjalistycznych warsztatów i seminariów dla dziennikarzy realizowanych przez Stowarzyszenie. Bóle w odcinku lędźwiowym, szyjnym czy piersiowym kręgosłupa, a także bóle pleców i towarzyszące im inne objawy, takie jak ból kręgosłupa i brzucha czy ból kręgosłupa i głowy, wymagają działań rehabilitacyjnych. Bardzo ważne jest, aby w początkowym okresie ograniczyć aktywność fizyczną, unikać dźwigania oraz schylania
Ekspert medyczny artykułu Nowe publikacje Ból z menopauzą хCała zawartość iLive jest sprawdzana medycznie lub sprawdzana pod względem faktycznym, aby zapewnić jak największą dokładność faktyczną. Mamy ścisłe wytyczne dotyczące pozyskiwania i tylko linki do renomowanych serwisów medialnych, akademickich instytucji badawczych i, o ile to możliwe, recenzowanych badań medycznych. Zauważ, że liczby w nawiasach ([1], [2] itd.) Są linkami do tych badań, które można kliknąć. Jeśli uważasz, że któraś z naszych treści jest niedokładna, nieaktualna lub w inny sposób wątpliwa, wybierz ją i naciśnij Ctrl + Enter. Ból z menopauzą może wystąpić w dowolnym momencie życia, niekoniecznie z powodu nadmiernego wysiłku fizycznego. Ból może towarzyszyć okresom gorączki i dreszczy, zwiększonej potliwości, bólu stawów, bólów głowy, zwiększonego ciśnienia, senności, zwiększonego zmęczenia ... Objawy, jak widać, są wystarczające. Dlaczego występuje ból w okresie menopauzy i jak zmniejszyć jego nasilenie? [1], [2], [3], [4], [5], [6], [7], [8], [9] Pierwszy okres to wstępny kilim (przed menopauzą) Pochodzi z około 40 lat. W tym czasie rozwój hormonu płciowego - estrogenu - stopniowo się zmniejsza. A potem miesięcznik może stać się nieregularny, a przez następne 10 lat całkowicie się zatrzyma. Początkowo alokacja może być skromna, a następnie całkowicie ustać. Okresowi miesiączki mogą towarzyszyć bóle porodowe w podbrzuszu, a także bóle głowy i stawów. Właściwie to menopauza Poziom estrogenu w tym okresie może spaść prawie do zera. I tak. I praktycznie nie ma miesięcznych zrzutów. Z reguły okres szczytowania może rozpocząć się od 52 roku życia. W tej kwestii dziedziczność odgrywa dużą rolę. Jeśli matka i babka osiągnęły punkt kulminacyjny wcześnie, to jego córka również będzie wcześnie z dużym prawdopodobieństwem. I odwrotnie: późna kulminacja matki i babki prawdopodobnie będzie tak samo późna w córce i wnuczce. Czasowi temu może towarzyszyć ból stawów, karku, skroni i brzucha. [10], [11], [12], [13] Postmenopauza Ten okres może trwać kilka lat, a nawet kilka dziesięcioleci. Przychodzi rok po zakończeniu menstruacji i trwa do końca życia. W przypadku długich wątrób (do tego przez 80) okres postmenopauzy może zajmować około jedną trzecią całego życia. Okresowi temu towarzyszy również reorganizacja hormonalna i ból, głównie w stawach spowodowany brakiem żeńskich hormonów płciowych, a co za tym idzie - kruchością tkanki kostnej. Kobiety często skarżą się na bóle stawów w okresie menopauzy lub przed jej wystąpieniem - w okresie przedmenopauzalnym. Przyczyny bólu - zmiany hormonalne w organizmie, zwiększony stres, stres fizyczny, brak wapnia (i zwiększona kruchość stawów z tego powodu), kręgosłup, nerwoból, w szczególności kręgosłup szyjny. Hormonalna zmiana ciała może również powodować silny ból podczas menopauzy. Stawy, nogi, głowa, podbrzusze mogą zranić. Jeśli u kobiety rozwinie się osteoporoza (ze względu na zwiększoną kruchość kości spowodowaną brakiem hormonów), ona również może odczuwać ból w okresie menopauzy. Przyczyną bólu może być również zapalenie stawów, które nazywa się klimakteryjnym zapaleniem stawów. W ten sposób można pomóc kobiecie w złożonych metodach - odbiór hormonów (hormonalna terapia zastępcza) i ćwiczenia fizyczne, które można obliczyć i rozwinąć u eksperta w zakresie ćwiczeń fizjoterapeutycznych. Co to jest menopauza? Climax to stan, w którym kobieta zaczyna się rozwijać znacznie mniej estrogenu hormonalnego i od tego ciała jest całkowicie przebudowany. Menstruacja ustaje, kobieta może poczuć zmiany nastroju, nagłe zmiany w stanie zdrowia, może rozpocząć się depresja. Climax dzieli się na trzy okresy, które mogą trwać do dziesięciu lat. Kiedy te okresy ustają, kobieta nie może już mieć dzieci - jej funkcja rozrodcza jest wyczerpana. Oprócz bólu ... W ciele kobiet z menopauzą mogą wystąpić (najczęściej) przypływy. Lekarze piszą, że pływy najczęściej tłumaczy się zmniejszeniem produkcji żeńskich hormonów płciowych, estrogenów. W wyniku gwałtownego spadku ilości tego hormonu we krwi zmieniają się również procesy biochemiczne w mózgu, reżim temperaturowy ulega zakłóceniom. Dlatego kobieta może stać się gorąca. Temperatura w naszym ciele jest regulowana przez mały termoregulator - żelazo, które znajduje się w mózgu, jego centrum. Teraz ten gruczoł nie jest w stanie określić, czy jest on zimny dla kobiety czy gorącej, i ukierunkowuje siłę organizmu, aby zrekompensować temperaturę. Dlatego sygnał z tego gruczołu, aby podnieść lub obniżyć temperaturę ciała może wystąpić w najbardziej nieoczekiwanych momentach, kiedy kobieta wcale jej nie potrzebuje. Dlatego kobieta w okresie menopauzy może poczuć się tak, jakby bez jej woli nagle podniosła się i obniżyła temperaturę ciała. Gdy temperatura ciała wzrasta, naczynia zwężają się, a gdy maleją, rozszerzają się. Daje to efekt, że kobieta traci przytomność lub czuje się słabo i ostro. Pływy zależą od indywidualnych cech kobiecego organizmu i mogą być słabe, mało wyczuwalne lub silne. Warto wiedzieć, że kiedy kończy się klimakterium, procesy hormonalne w organizmie mogą się nie zatrzymać. Aby zmniejszyć ból w okresie menopauzy, konieczne są złożone badania. Przede wszystkim - test na hormony. Test ten pokaże, jakie hormony nie ma u kobiety iw jakich dawkach należy je przyjmować. Przywrócenie równowagi hormonalnej pomoże przywrócić pracę wszystkich systemów ciała, w tym radzenie sobie z bólem. Na początku można zmniejszyć ból w okresie menopauzy z lekami przeciwbólowymi. Ale nadal musisz skonsultować się z kompetentnym ginekologiem i endokrynologiem. Translation Disclaimer: The original language of this article is Russian. For the convenience of users of the iLive portal who do not speak Russian, this article has been translated into the current language, but has not yet been verified by a native speaker who has the necessary qualifications for this. In this regard, we warn you that the translation of this article may be incorrect, may contain lexical, syntactic and grammatical errors.
Choroby serca i naczyń w okresie menopauzy. Zachorowalność na choroby sercowo-naczyniowe, w tym miażdżycę i chorobę niedokrwienną serca, wyraźnie wzrasta u kobiet w okresie menopauzalnym i późniejszym. Negatywne zmiany w czasie klimakterium związane są nie tylko z bezpośrednim działaniem hormonów. W związku z często odczuwanym
Terminem „menopauza” określa się ostatnią miesiączkę w życiu kobiety. Zjawisko to jest spowodowane fizjologicznym wygaśnięciem funkcji jajników. Wkroczenie w okres menopauzalny to bardzo ważne wydarzenie w życiu każdej kobiety wiążące się zarówno z przejściem do następnego etapu życia, jak i szeregiem zmian. Średni wiek wystąpienia menopauzy w Polsce wynosi 50 lat. Objawy wypadowe występują u 40% kobiet tuż przed menopauzą i u 80% kobiet tuż po menopauzie. Zalicza się do nich uderzenia gorąca, nocne poty, zaburzenia rytmu snu i czuwania, zaburzenia akcji serca o charakterze kołatania, bole i zawroty głowy, zmienność nastroju, trudność w koncentracji, osłabienie pamięci, depresję. Terminem „menopauza” (z grec. men − miesiąc, pausis − pauza) określa się ostatnią miesiączkę w życiu kobiety. Zjawisko to jest spowodowane fizjologicznym wygaśnięciem funkcji jajników. W okresie pomenopauzalnym występują zaburzenia endokrynne oraz somatyczne i psychoemocjonalne. Średni wiek wystąpienia menopauzy w Polsce wynosi 50 lat. Objawy wypadowe występują u 40% kobiet tuż przed menopauzą i u 80% kobiet tuż po menopauzie. Zalicza się do nich uderzenia gorąca, nocne poty, zaburzenia rytmu snu i czuwania, zaburzenia akcji serca o charakterze kołatania, bóle i zawroty głowy, zmienność nastroju, trudność w koncentracji, osłabienie pamięci, depresję. Dolegliwości te występują z różnym nasileniem u różnych kobiet. Przyczyną tych objawów jest niedobór estrogenów w obrębie ośrodkowego układu nerwowego. Dodatkowo po menopauzie występuje suchość i atrofia pochwy powodujące dyspareunię, częstsze infekcje dróg moczowo-płciowych czy wysiłkowe nietrzymanie moczu [1]. W celu poprawy jakości życia pacjentki, zmniejszenia nasilenia objawów wypadowych oraz zapobiegania skutkom długotrwałego niedoboru estrogenów w okresie okołomenopauzalnym i menopauzalnym zaleca się stosowanie hormonalnej terapii menopauzalnej (HTM) [2]. Zgodnie ze stanowiskiem The North American Menopause Society (NAMS) podstawowym wskazaniem do zastosowania HTM są nocne poty i uderzenia gorąca [3]. Zgodnie z rekomendacjami Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego (PTG) terapię hormonalną wieku menopauzalnego powinno się dostosować do oczekiwań kobiety, jej wieku, a więc i czasu trwania okresu menopauzalnego. Istotna jest analiza chorób towarzyszących oraz planowanego czasu stosowania terapii hormonalnej. Kryterium doboru terapii hormonalnej stanowi również preferowana droga podania [2]. Zainteresowanie tematem HTM od połowy XX w. doprowadziło do powstania wielu sprzecznych ze sobą poglądów na temat stosunku korzyści ze stosowania HTM do ryzyka. Zgodnie ze stanowiskiem NAMS i rekomendacjami Polskiego Towarzystwa Menopauzy i Andropauzy stosunek ten jest najkorzystniejszy przed 60. rokiem życia lub w ciągu 10 lat od ostatniej miesiączki [3, 4].POLECAMY Zgodnie z badaniami znajdującymi się w bazie Cochrane, nie ma skuteczniejszej metody łagodzenia uderzeń gorąca i nadpotliwości niż suplementacja estrogenów. Pogląd ten potwierdza również stanowisko NAMS [3, 4]. Terapia estrogenowa i estrogenowo-progestagenna jest najskuteczniejszą metodą leczenia atrofii pochwy i sromu [3]. Suplementacja ta niesie ze sobą dodatkowo szereg innych korzyści, a mianowicie poprawę nastroju, zmniejszenie ryzyka depresji, bólu mięśni i stawów. Wykazano wpływ estrogenów na satysfakcję z życia seksualnego oraz zaburzenia snu. U kobiet stosujących HTM występuje poprawa stanu skóry i stawów. W przypadku włączenia HTM w niewielkim odstępie czasu po menopauzie spada ryzyko choroby Alzheimera oraz osteoporozy. Odnotowano również spadek ryzyka wystąpienia choroby wieńcowej, zaburzeń gospodarki lipidowej i węglowodanowej oraz spadek ogólnej umieralności kobiet stosujących estrogeny w okresie okołomenopauzalnym i menopauzalnym. W przypadku badań dotyczących terapii estrogenowo-progestagenowej widoczny jest spadek ogólnej umieralności przy braku istotnego wpływu na ryzyko choroby wieńcowej. Wykazano również wzrost częstości chorób serca u kobiet, u których rozpoczęto HTM po 60. roku życia lub po upływie więcej niż 10 lat od ostatniej miesiączki [4]. W przypadku kobiet zgłaszających wyłącznie objawy suchości pochwy i dyspareunii polecana jest miejscowa terapia estrogenowa jako skuteczniejsza od ogólnej i niewymagająca dodatku komponenty progestagennej [3, 4]. Składowa progestagenna HTM ma za zadanie wyłącznie ochronę przed przerostem i rakiem endometrium, w związku z czym po histerektomii zaleca się stosowanie estrogenów w monoterapii [4]. Asendrych i Deptała [5] zwracają uwagę na fakt, że onkologiczne skutki niepożądane są obserwowane najczęściej po 5 latach stosowania. W związku z powyższym autorzy wskazują na 3 lata jako bezpieczny okres stosowania HTM pozwalający złagodzić objawy menopauzy w czasie występowania najsilniejszych objawów, zachowując bezpieczeństwo onkologiczne [5]. Należy dążyć do stosowania najniższej skutecznej dawki w odniesieniu zarówno do składowej estrogennej, jak i progestagennej, co zwiększa bezpieczeństwo stosowania terapii hormonalnej przy zachowaniu tego samego poziomu skuteczności [3, 4]. Niższa dawka składowych hormonalnych zmniejsza ryzyko mastalgii, wystąpienia objawów ubocznych oraz pozwala na dłuższe stosowanie terapii hormonalnej. Istotne jest niższe ryzyko raka sutka, powikłań zakrzepowo-zatorowych oraz mniejsze obciążenie metabolizmu wątroby przy stosowaniu niskodawkowej terapii hormonalnej. Wskazania do stosowania terapii hormonalnej obejmują wystąpienie objawów wypadowych, leczenie atrofii urogenitalnej oraz profilaktykę lub leczenie osteopenii i osteoporozy. Zgodnie ze stanowiskiem PTG, rozpoczynając terapię hormonalną należy stosować 1 mg estradiolu doustnie, 50 mg 17-beta-estradiolu na dobę z jednego plastra lub 0,3 mg estrogenów skoniugowanych doustnie [2]. Również Rekomendacje Polskiego Towarzystwa Menopauzy i Andropauzy podają konieczność stosowania HTM w najmniejszych skutecznych dawkach. Za dawkę standardową uznano 2 mg estradiolu stosowanego doustnie lub 50 µg przezskórnie. Dawka niska to 1 mg estradiolu doustnie lub 25−37,5 µg przezskórnie. Dawka ultraniska ustalona została na poziomie 0,5 mg estradiolu doustnie i 14 µg przez- skórnie [4]. Z licznych badań oceniających bezpieczeństwo stosowania HTM wynika, że może być ona stosowana przez zdrowe kobiety w celu poprawy jakości życia, łagodzenia objawów menopauzy i zmniejszenia ryzyka osteoporozy. Wykluczono profilaktyczne działanie w zakresie choroby niedokrwiennej serca [5]. Zgodnie ze stanowiskiem NAMS całkowite ryzyko płynące ze stosowania HTM jest niewielkie. Towarzystwo to wymienia liczne czynniki wpływające na bezpieczeństwo stosowania HTM. Wśród nich znajduje się czas stosowania HTM, rodzaj składowych estrogenowych i progestagennych, droga podania, choroby ogólnoustrojowe, wiek rozpoczęcia się okresu menopauzy oraz uprzednio stosowana terapia hormonalna. Zalecane jest włączenie HTM w krótkim czasie po wystąpieniu objawów menopauzy [3]. W celu oceny bezpieczeństwa stosowania HTM należy przeanalizować kolejno najważniejsze mechanizmy działania terapii hormonalnej odnośnie do ewentualnych korzyści i ryzyka. Osteoporoza Przyczyną 75% przypadków osteoporozy jest hipoestrogenemia [6]. Wykazano zmniejszenie ryzyka złamań osteoporotycznych oraz zwiększenie gęstości mineralnej kości podczas stosowania HTM [3, 5]. Choroby sercowo-naczyniowe (ChSN) Kobiety w wieku pomenopauzalnym stanowią grupę podwyższonego ryzyka chorób układu krążenia. Ochronne działanie estrogenów w aspekcie chorób układu sercowo-naczyniowego potwierdza wiele badań [6, 7]. Wiele badań potwierdza też nasilenie procesów miażdżycowych wskutek niedoboru estrogenów [7]. U kobiet, u których wystąpiła wcześniejsza menopauza, wykazano wzrost ryzyka sercowo-naczyniowego. Ryzyko to występuje niezależnie od takich czynników, jak palenie tytoniu, zaburzenia gospodarki lipidowej, otyłość i nadciśnienie tętnicze. Pozytywny wpływ estrogenów na układ sercowo-naczyniowy wynika z rozszerzania naczyń krwionośnych, poprawy parametrów lipidowych, zwiększenia wrażliwości tkanek na insulinę oraz wpływu na proces krzepnięcia. W latach 90. XX w. wykazano spadek ryzyka ChSN o 50% podczas stosowania HTM. W 1996 i 1997 r. w badaniach Nurses’Health Study wykazano korzystny wpływ kardioprotekcyjny HTM. Badania HERS I i II nie wykazały korzystnego wpływu HTM na układ sercowo-naczyniowy [7]. Składowa progestagenna terapii hormonalnej jest odpowiedzialna za wzrost ryzyka sercowo-naczyniowego. Gestageny wykazujące aktywność androgenną mogą wywoływać skurcz naczyń, doprowadzając do powikłań sercowo-naczyniowych oraz zmniejszać korzystny efekt estrogenów w zakresie gospodarki lipidowej. Obecnie wśród dostępnych gestagenów brak jest substancji całkowicie bezpiecznej dla układu sercowo-naczyniowego [8]. Hormonalna terapia menopauzalna nie może być uznana za działanie profilaktyczne w zakresie chorób sercowo-naczyniowych. Dodatkowo potwierdzono wzrost ryzyka zawału mięśnia sercowego oraz udaru niedokrwiennego mózgu podczas stosowania HTM [5]. Suchecka-Rachoń i wsp. zwracają uwagę na kontrowersje dotyczące wypływu HTM na układ sercowo-naczyniowy [6]. Hormonalna terapia menopauzalna nie jest zalecana jako jedyna i podstawowa terapia zapobiegająca chorobie wieńcowej. Nie wykazano wzrostu ryzyka choroby wieńcowej przy rozpoczęciu HTM w wieku 50−59 lat lub w ciągu 10 lat od pierwszych objawów menopauzy. Widoczny jest jednak wzrost tego ryzyka w przypadku rozpoczęcia terapii w wieku późniejszym. Istnieją doniesienia o wolniejszym tempie powstawania uwapnionych blaszek miażdżycowych i spadku ryzyka choroby wieńcowej w przypadku wdrożenia terapii estrogenowej w krótkim czasie po wystąpieniu objawów menopauzy. Hormonalna terapia menopauzalna nie jest zalecana w pierwotnej i wtórnej profilaktyce udaru mózgu [3]. Brak ewidentnego pozytywnego wpływu HTM na układ sercowo-naczyniowy wynika najprawdopodobniej z polimorfizmu genów kodujących receptory estrogenowe. Około 80% kobiet posiada allel T genu kodującego receptory estrogenowe, przez co receptory te są znacznie mniej wrażliwe na estrogeny. W tej grupie kobiet występuje również większe ryzyko chorób sercowo-naczyniowych [7]. Żylna choroba zakrzepowo-zatorowa (ŻChZZ) Progestageny posiadające duże powinowactwo do receptora glukokortykoidowego zwiększają naczyniową aktywność pro koagulacyjną, doprowadzając do wzrostu ryzyka choroby zakrzepowo-zatorowej [8]. Stosowanie HTM powoduje wzrost ryzyka ŻChZZ [5]. W badaniu HERS I i II wykazano ponad dwukrotny wzrost ryzyka ŻChZZ podczas stosowania estrogenów w połączeniu z octanem medroksyprogeste- ronu [3, 9]. Wzrost ryzyka jest szczególnie widoczny w przypadku kobiet z ŻChZZ w wywiadzie lub mutacją czynnika V Leiden [3]. Hormonalna terapia menopauzalna zwiększa ryzyko wystąpienia udarów mózgu i ŻChZZ, jednak wyjściowo ryzyko to przed 60. rokiem życia jest niskie. Ryzyko ŻChZZ wzrasta z wiekiem, wskaźnikiem masy ciała (body mass index – BMI) oraz dawką estrogenów, natomiast nie wzrasta wraz z czasem stosowania HTM (jest największe w pierwszym roku stosowania HTM). Wykonanie badań w kierunku trombofilii zaleca się u kobiet z obciążonym wywiadem własnym i rodzinnym [4]. Wykazano mniejsze ryzyko ŻChZZ w przypadku stosowania HTM przezskórnej niż doustnej. Ryzyko to spada również przy stosowaniu niskodawkowej HTM [3]. W etiopatogenezie raka piersi, jajnika i endometrium hormony steroidowe odgrywają kluczową rolę na różnych etapach karcenogenezy. Z powyższego faktu wynika wzrost zainteresowania ryzykiem zachorowania na te nowotwory wśród kobiet stosujących HTM [5]. Rak piersi Fakt, że rak piersi jest nowotworem hormonozależnym, wywołuje obawy odnośnie do stosowania HTM u kobiet, które w przeszłości chorowały na ten nowotwór. Nawet po 10 latach przeżycia istnieje możliwość wyindukowania raka w drugiej piersi lub pobudzenia komórek nowotworowych piersi wcześniej zajętej ogniskiem raka. Pacjentkom, które mają w wywiadzie raka piersi, nie zaleca się stosowania HTM [5]. Istotnym aspektem bezpieczeństwa stosowania terapii hormonalnej jest ryzyko raka piersi. Progestageny nasilają zależną od estrogenów proliferację tkanki gruczołu piersiowego. W grupie kobiet przewlekle stosujących estrogenowo-progestagenową terapię hormonalną zauważono niewielkie zwiększenie ryzyka zachorowania na raka piersi przy braku wzrostu poziomu umieralności [8]. Udowodniono, że wraz ze zwiększeniem stężenia estrogenów we krwi spada okres bezobjawowy w raku piersi. W grupie kobiet stosujących HTM wykazano większy odsetek raków piersi o wysokim stopniu zróżnicowania, mniejszym stopniu złośliwości oraz wolniejszym przebiegu klinicznym [5]. Badania wykazują niekorzystny wpływ octanu medroksyprogesteronu w terapii hormonalnej w kontekście raka sutka. Progestageny należące do grupy selektywnych modulatorów enzymów metabolizmu estrogenów (SEEM) zmniejszają miejscowe wytwarzanie estrogenów w gruczole piersiowym. Zestawienie estradiolu z dydrogesteronem jest jedyną kombinacją estrogenowo-progestagenną, wobec której wykazano korzystny wpływ w aspekcie raka piersi. Udowodniono w badaniach hamowanie proliferacji oraz wzrost apoptozy komórek raka piersi. Zgodnie z powyższym zaleca się stosowanie niskich dawek progestagenów dobranych indywidualnie do potrzeb pacjentki i jej wyjściowego narażenia na raka piersi [8]. Polskie Towarzystwo Menopauzy i Andropauzy zwraca uwagę na wyraźnie większy wzrost ryzyka raka piersi w przypadku stosowania progestagenów niż estrogenów. Ryzyko raka piersi związane jest ze stosowaniem progestagenów w HTM i wzrasta wraz z czasem stosowania HTM, jednak pozostaje porównywalne ze wzrostem ryzyka wskutek wzrostu masy ciała po menopauzie o 5 kg i regularnego spożywania wysokoprocentowego alkoholu. W odniesieniu do raka piersi wykazano większe bezpieczeństwo terapii sekwencyjnej niż ciągłej oraz stosowania progesteronu i dydroprogesteronu. W przypadku stosowania monoterapii estrogenowej nie obserwowano wzrostu ryzyka raka piersi podczas stosowania HTM przez 7 lat oraz niewielki wzrost przy 15 latach stosowania HTM. Jedynymi rekomendacjami sugerującymi potrzebę ograniczenia czasu stosowania HTM estrogenowo-progestagenowej do 4−5 lat są rekomendacje NAMS. Zgodnie z rekomendacjami International Menopause Society (IMS), British Menopause Society (BMS) i American College of Obstetricians and Gynecologists (ACOG), nie ma ograniczenia czasu stosowania HTM zależącego wyłącznie od indywidualnego stosunku ryzyka do korzyści. Stosowanie HTM u kobiet, które przebyły leczenie raka piersi, nie jest zalecane ze względu na wzrost ryzyka raka piersi [4]. Badanie Women’s Health Initiative (WHI) wskazuje na brak wzrostu ryzyka raka piersi u kobiet stosujących estrogenową terapię zastępczą (ETZ) przy średnim okresie stosowania 7 lat. Dodatkowo badania wykazują spadek ryzyka w 3 kategoriach: częstość występowania raka przewodowego, miejscowe zaawansowanie procesu nowotworowego i rozpoznanie raka w ciągu 6 miesięcy od zakończenia ETZ. Wykazano jednak wzrost ryzyka raka piersi w przypadku stosowania ETZ dłużej niż 10 lat [3]. Wzrost ryzyka zachorowania na inwazyjnego raka piersi w 5. roku stosowania HTM jest na granicy istotności statystycznej. Czas stosowania HTM ma wpływ na wzrost ryzyka raka piersi. Stosowanie terapii estrogenowo-progestagennej powoduje większy wzrost ryzyka zachorowania na raka piersi niż stosowanie samych estrogenów [5]. Zgodnie ze stanowiskiem NAMS, po 3−5 latach stosowania terapii estrogenowo-progestagennej następuje wzrost ryzyka raka piersi. W przypadku rozpoczęcia HTM tuż po wystąpieniu pierwszych objawów menopauzy występuje większy wzrost ryzyka zachorowania na raka piersi niż w przypadku rozpoczęcia terapii po 5 latach. W przypadku odstawienia HTM ryzyko raka piersi nieznacznie spada po 3 latach [3]. Rak endometrium Rak endometrium jest nowotworem stymulowanym przez estrogeny [5]. Zgodnie z rekomendacjami PTG, w związku ze wzrostem ryzyka przerostu i raka endometrium podczas stosowania estrogenów w monoterapii u kobiet z zachowaną macicą, bezwzględnie należy stosować komponentę progestagenną. Zalecenia te pokrywają się również ze stanowiskiem NAMS [3, 6, 8]. Stosowanie terapii estrogenowo-progestagennej nie powoduje wzrostu ryzyka raka endometrium. Nie wykazano wzrostu ryzyka nawrotu raka endometrium podczas stosowania HTM u kobiet chorujących wcześniej na ten nowotwór. Interesujący jest fakt spadku zachorowalności na raka endometrium w grupie kobiet stosujących HTM. Pomimo powyższych obserwacji z powodu braku badań prospektywnych i z randomizacją u kobiet z rakiem endometrium w wywiadzie zaleca się w pierwszej kolejności stosowanie leczenia niehormonalnego. Nieskuteczność leczenia pozwala na zastosowanie HTM z zachowaniem środków ostrożności w postaci regularnej, wnikliwej kontroli [5]. Zgodnie z zaleceniami NAMS, nie zaleca się stosowania HTM w przypadku raka endometrium w wywiadzie [3]. Mięsak podścieliskowy macicy Mięsak podścieliskowy macicy jest nowotworem posiadającym bardzo dużą liczbę receptorów estrogenowych i progesteronowych, w związku z czym jest uznawany za nowotwór silnie hormonozależny. Stosowanie estrogenów jest przeciwwskazane u kobiet z mięsakiem podścieliskowym w wywiadzie ze względu na stwierdzane odległe nawroty choroby po stymulacji estrogenowej. Obserwowane były regresje guza po zastosowaniu gestagenów i antyestrogenów. W związku z powyższym zaleca się stosowanie octanu megestrolu, octanu medroksyprogesteronu lub selektywnych modulatorów receptora estrogenowego w przypadku mięsaka podścieliskowego macicy w wywiadzie [5]. Rak jelita grubego Stosowanie HTM powoduje spadek ryzyka zachorowania na raka jelita grubego już po 3 latach stosowania, choć mechanizm działania nie jest znany [5]. Rak jajnika Badania wskazują na związek częstości raka jajnika ze stymulacją gonadotropinami. Niedobór estrogenów występuje u niemal wszystkich kobiet po leczeniu raka jajnika ze względu na schemat leczenia łączący leczenie chirurgiczne z chemioterapią. Prospektywne, badanie z randomizacją przeprowadzone wśród kobiet leczonych w przeszłości na raka jajnika nie wykazało zmniejszenia okresu wolnego od choroby ani negatywnego wpływu na czas całkowitego przeżycia. Przeprowadzone wcześniej badania retrospektywne pokazały tożsame wyniki. W związku z powyższym należy stwierdzić, że HTM może być bezpiecznie stosowana u kobiet z rakiem jajnika w wywiadzie [5]. Nie stwierdzono wpływu HTM na zachorowalność na inne nowotwory, w tym hormonozależnego raka szyjki macicy [5]. Towarzystwo NAMS podaje rzadko lub bardzo rzadko występujący związek pomiędzy stosowaniem HTM a wzrostem ryzyka raka jajnika [3]. Rak płuc Nie wykazano jasnych dowodów na wzrost ryzyka raka płuc podczas stosowania HTM, jednak zaleca się zaprzestanie palenia tytoniu [3]. Zaburzenia gospodarki lipidowej, węglowodanowej, elektrolitowej Wpływ estradiolu na komórki wątroby polega na zmianie w syntezie lipoprotein, niektórych białek układu krzepnięcia, zmniejszenia stężenia cholesterolu [10]. Aktywność androgenna progestagenów powoduje indukcję nietolerancji glukozy i hiperinsulinemię. Aktywność mineralokortykosteroidowa większości progestagenów powoduje zatrzymanie jonów sodu i wody w organizmie, podwyższając ciśnienie krwi [8]. Hormonalna terapia menopauzalna nie powinna być stosowana jako jedyna metoda profilaktyki cukrzycy u kobiet w wieku okołomenopauzalnym [3]. Proces poznawczego starzenia się i otępienia Hormonalna terapia menopauzalna nie jest zalecana jako jedyna metoda profilaktyki zaburzeń poznawczych i otępienia niezależnie od wieku pacjentki. Nie zaleca się również stosowania HTM w celu zwiększenia sprawności funkcji poznawczych młodszych kobiet po menopauzie w przypadku zachowanych jajników. Dodatkowo przy braku udowodnionego pozytywnego wpływu na funkcje poznawcze u młodszych kobiet wykazano wzrost ryzyka otępienia u kobiet po 65. roku życia stosujących HTM. Skuteczność HTM w leczeniu choroby Alzheimera nie została potwierdzona [3]. Uważa się jednak, że niedobór estrogenów w okresie pomenopauzalnym zwiększa ryzyko choroby Alzheimera [6]. Odmiennie sprawa wygląda w grupie kobiet z przedwczesną menopauzą lub chirurgiczną menopauzą. Większość badań potwierdza ochronne działanie HTM w zakresie profilaktyki choroby wieńcowej oraz wskazuje na korzystniejszy wskaźnik korzyści do ryzyka w tej grupie kobiet [3, 7]. Zakończenie Możliwe są różne sposoby podaży HTM pozwalające zoptymalizować stosunek korzyści do ryzyka. Wyróżnia się drogę podania doustną, przezskórną, dopochwową i domięśniową. W Polsce niedostępne są pierścienie dopochwowe ani implanty podskórne wydzielające wyłącznie estradiol. Systemy wewnątrzmaciczne wydzielające lewonorgestrel umożliwiają podanie miejscowe progestagenów. Najpowszechniejsze jest jednak podanie doustne, mające korzystny wpływ na gospodarkę lipidową, jednak zwiększające ryzyko ŻChZZ. Hormonalna terapia menopauzalna może być podawana przezskórnie w postaci plastrów (zawierających estrogeny lub estrogeny w połączeniu z progestagenami), żeli (zawierających estradiol) i aerozolu (zawierającego estradiol). Istnieje uzasadnienie podaży przezskórnej, miejscowej i domięśniowej związane ze zmniejszeniem ryzyka powikłań ogólnoustrojowych. Przyjęto brak wzrostu ryzyka ŻChZZ i gęstości mammograficznej podczas stosowania terapii przezskórnej. W przypadku stosowania terapii dopochwowej nie występują przeciwwskazania bezwzględne, nie odnotowano też negatywnego wpływu na proliferację śluzówki jamy macicy [4]. Towarzystwo NAMS zwraca uwagę na brak przewagi stosowania HTM ogólnoustrojowo. Podaż progestagenów drogą przezskórną ani w postaci systemów domacicznych nie jest zalecana zgodnie ze stanowiskiem NAMS [3]. W celu zwiększenia bezpieczeństwa HTM zalecane jest wykonanie badań wstępnych. Należą do nich zebranie wywiadu osobistego i rodzinnego, badanie ginekologiczne, pobranie cytologii, ultrasonografia przezpochwowa, palpacyjne badanie piersi z analizą wcześniejszych badań obrazowych. Dodatkowo można oznaczyć poziom glikemii, cholesterolu całkowitego, hormonu folikulotropowego (FSH), estradiolu, hormonu antymüllerowskiego (AMH), hormonu tyreotropowego (TSH), transaminaz, bilirubiny, parametrów układu krzepnięcia. Przydatne może okazać się wykonanie badania ultrasonograficznego narządów jamy brzusznej, ocena układu żylnego kończyn dolnych, badanie tętnic szyjnych, badanie predyspozycji genetycznych do wystąpienia raka piersi i jajnika, badanie densytometryczne [4]. Zgodnie z zaleceniami NAMS, istotne przy podejmowaniu decyzji jest zebranie wywiadu ukierunkowane na udar mózgu, chorobę wieńcową, ŻChZZ, osteoporozę, czynniki ryzyka raka piersi i mammografię. Dodatkowo podkreślana jest rola badania przedmiotowego [3]. Suchecka-Rachoń i wsp. wskazują na celowość rozważenia wskazań i przeciwwskazań przed włączeniem HTM, przeprowadzenia badania ginekologicznego, pomiaru ciśnienia tętniczego krwi, oznaczenia glikemii i stężenia lipidów, wykonania mammografii i badania ultrasonograficznego [6]. W celu monitorowania HTM zaleca się po 3−4 miesiącach stosowania wykonanie badań kontrolnych. Następnie wymaga się regularnych kontroli ginekologicznych co roku. Konieczne jest zebranie wywiadu, ocena skutków ubocznych, pomiar ciśnienia tętniczego i masy ciała oraz badanie ginekologiczne i palpacyjne piersi. Pacjentka powinna być dodatkowo skierowana na badanie mammograficzne. Zaleca się wykonanie badania cytologicznego minimum raz na 3 lata. Badanie ultrasonograficzne nie jest wymagane. Nie rzadziej niż co 5 lat należy oznaczyć poziom glukozy we krwi oraz cholesterolu całkowitego [4]. Zgodnie z zaleceniami Brytyjskiego Towarzystwa Menopauzy (BMS) i Women’s Health Concern, decyzję dotyczącą stosowania HTM każda kobieta powinna podjąć samodzielnie po przedstawieniu jej wszystkich możliwych korzyści i zagrożeń płynących z jej stosowania. Powinno się udzielić pełnej informacji na temat metod alternatywnych oraz zmiany stylu życia. Należy indywidualnie dobierać dawkę oraz schemat i czas trwania leczenia z przeprowadzaniem corocznej oceny stosunku korzyści i ryzyka. Towarzystwa naukowe zwracają uwagę na dobry stosunek korzyści do ryzyka płynącego ze stosowania HTM u kobiet przed 60. rokiem życia. Po 60. roku życia zaleca się przezskórne podawanie niższych dawek [7]. Piśmiennictwo: Suchecka-Rachoń K., Rachoń D. Rola hormonalnej terapii zastępczej u kobiet w okresie pomenopauzalnym. Choroby Serca i Naczyń 2005; 2 (3): 115−124. Rekomendacje Zarządu Głównego PTG w sprawie stosowania terapii hormonalnej wieku menopauzalnego. Stanowisko NAMS w sprawie hormonalnej terapii zastępczej u kobiet po menopauzie, Ginekologia po Dyplomie 2010; 7: 61−63. Rekomendacje Polskiego Towarzystwa Menopauzy i Andropauzy na temat hormonalnej terapii menopauzy. Przegląd Menopauzalny 2014; 18 (1): 1−8. Asendrych A., Deptała A. Hormonalna terapia zastępcza w nowotworach hormonozależnych. Współczesna Onkologia 2004; 8 (2): 81−85. Suchecka-Rachoń K., Rachoń D. Rola hormonalnej terapii zastępczej u kobiet w okresie pomenopauzalnym. Choroby Serca i Naczyń 2005; 2 (3): 115−124. Lesiak M., Ropacka-Lesiak M., Podkowa N. Hormonalna terapia zastępcza a choroby układu sercowo-naczyniowego. Ginekol. Pol. 2016; 87: 59−64. Rekomendacje PTG dotyczące stosowania progestagenów w HTZ. Dębski R. Hormonalna terapia zastępcza a choroby naczyń tętniczych. Przegl. Menopauz. 2006; 5: 274−279. Dębski R. Antykoncepcja hormonalna a HTZ. Borgis, Nowa Medycyna 2004: 1. Agnieszka Żalińska lekarz 16 stycznia 2018. Zanikowe (atroficzne) zapalenie pochwy i sromu to problem kobiet w okresie menopauzy. W wyniku zmian hormonalnych dochodzi do tak zwanej atrofii, czyli przebudowy nabłonka ścian pochwy, który staje się wyjątkowo cienki. Zwiększa to ryzyko wystąpienia podrażnień i otarć, pojawia się 27 lutego 2014 39Człowiecy hej Wam na przednówku,Zbliża się wiosna, niby przyroda budzi się jak co roku do życia, a ten fakt niesie ze sobą oczywiste radosne przesłanie, wzrost, odnowa, szanse, tym razem damy radę, czy nawet burnejkowska cytata, gość w końcu wszedł już do historii zarówno kulturystyki, jak i semiotyki, przy czym do tej drugiej rzeczy nawet bardziej, nie będę się opierdalał i akurat w związku z tymi proroczymi i pogodnymi prognozami powinna rozpierać Cię radość. Jednak Cię nie rozpiera. Może czujesz się samotny? Często czujemy się wiosną samotni. Nawet w związkach, a może wtedy jeszcze bardziej, gdyż samotność we dwoje jest bardziej bolesna, gdyż nie zaspokaja roszczeń. Mamy roszczenia, do partnera, żebyśmy nie czuli się samotni, a jak się jednak czujemy, to dochodzi rozgoryczenie. Nie radzę rościć na wiosnę, gdyż poczucie osamotnienia skraca życie, aż o 14%. Tak podają amerykańscy badacze, a to jest większe cięcie po długości życia, niż otyłość, która oscyluje koło 12%. Jak masz więc wybór, postaw na obżarstwo, byle nie na poczucie odbiegłam świńskim truchtem od wiosny. Jest wiosna, a Ciebie łupie w kościach, we łbie masz kiełbie, w sensie, że masz przymulony intelekt, razi Cię zbyt mocne i nachalne chiaroscuro/światłocień i generalnie czujesz się okropnie. Przez całą zimę robiłeś sobie potworne rzeczy pod pretekstem, że jest zimno i ciemno. Do tego zwalałeś wszystko na to, że mieszkasz w tej okropnej Polsce zamiast na i teraz zamiast czystej radości z wiosny, idzie nowe, jakaś nuta tęsknoty za pledem, nostalgia za gorącą herbatką i zimowym katarem. To uczucie rozbicia jest wynikiem niedożywienia słońcem i Ci odzież na ramionach, chcesz się zwolnić z pracy i zacząć prowadzić działalność, ogólnie marzysz o zmianie. Zupełnie inaczej niż w oswojonym nowym roku, wtedy łatwo jest rzucać postanowienia, które łatwo też za chwilę nie spełnić, ale na wiosnę jest świat się zmienia i wtedy możemy zmienić się my. Tylko dlaczego czujemy się przytłoczeni? Jak grzybki po deszczu powstają strony fitness, krzewiące nową kulturę ciała. Płaskie brzuchy kobiece z sześciopakiem Weidera. Z wewnętrznym aplauzem oglądamy te giętkie persony na ekranach monitorów, ale z bolesną niechęcią myślimy, o tym, że powinniśmy sami swoje gumofilce odkopać z onuc i ruszyć po nowe cielska. Czy kolejny rok odpuścimy? Obok stron fitness na potęgę przecież i chętnie oglądane są strony kulinarne. Dla Ing jang równowagi smaczna pyza, nawet wegańska zbiera podobną wiosna tuż za progiem, a my nie podjęliśmy jeszcze ostatecznej decyzji, czy w tym roku zachorować na cukrzycę, dostać wysokiej homocysteiny w moczu, podwyższyć sobie LDL cholesterol, dostać skrętu kiszek od chia, oszukać się goi, udawać ból pęciny przy bieganiu i oznajmiać dziwne teksty w kształcie. Dwa banany, to tyle cukru, że bałabym się z nimi skontaktować otworem idzie wiosna i pomimo astrologicznych przeciążeń radzę pozbyć się owocowej fobii i postawić na burnejkowskie motto. Jestem zdolny do wszystkiego, pod warunkiem, że nie zrobię w tym roku kolejnej na wiosnę niektórych łupią mięśnie i stawy, w związku z tym można rzucić gałką na podaną garstkę info w tym temacie się, że prawie każdy miał, czy też ma do czynienia z pewnego rodzaju bólami mięśni lub stawów. Często winę za ten stan rzeczy ponosi fakt przepracowania fizycznego lub dużo ćwiczeń, ale często sprawcami bólu mięśni i stawów są czynniki fantomowe. Cokolwiek autor miał na myśli. Tak czy siak chcesz, żeby przestało Cię boleć i rwać. Oto kilka prostych rozwiązań, które mogą temu czerwony kolor phytonutrientu, który jak niektóre z karotenoidów rozpuszcza się w tłuszczach. Czas poczuć się lepiej i zdrowiej wyglądać dzięki Aldze Haematococcus Pluvialis źródła naprawdę silnego antyutleniacza, składającego się z karotenoidowego pigmentu astaksantyny oraz doskonałego antyoksydantu luteiny. Astaksantyna jest porównywalna do beta-karotenu, jednak w strukturze i działaniu antyoksydacyjnym znacznie się różni. Działa dziesięć razy silniej niż beta-karoten i ponad pięćset razy mocniej niż witamina E. Przejście „bariery krew-mózg” oznacza że jej antyoksydacyjne działanie obejmuje mózg i centralny układ nerwowy. Astaksantyna, ksantofilowy pigment Alg Haematococcus Pluvialis nadaje charakterystyczny kolor między innymi łososiom, krewetkom a także przeciwieństwie do innych przeciwutleniaczy, to że astaksantyna jest rozpuszczalna w tłuszczach, oznacza, że ​​zostaje dostarczona bezpośrednio do tkanek i mięśni, dzięki czemu zapobiega prawom utleniania w miejscu naprężeń lub potencjalnych zagrożeń utleniania. To ostatecznie daje mięśniom i stawom doskonałą ochronę dla różnych warunków sprzyjającym zwyrodnieniom, a także pomaga zwalczyć stan zapalny, który często jest przyczyną bóli mięśni i stawów. ChlorellaChlorella jest jednokomórkowym glonem/mikro algą, który zapewnia szeroką ofertę składników odżywczych i korzyści z detoksykacji, co może pomóc zrównoważyć bóle mięśni i stawów. Niektóre z najważniejszych składników odżywczych chlorelli i korzyści obejmują: • Chlorofil – substancja alkaliczna i oczyszczająca, likwiduje zakwaszenia i zwalcza stany zapalne, które są często związane z bólami mięśni i stawów. • Detoksykacja – toksyny często leżą u podstaw bóli mięśni i stawów, a Chlorella ma unikalną zdolność do wiązania toksyn (w tym metali ciężkich, bardzo często odpowiedzialnych za te bóle) i usuwania ich z organizmu. • Glukozamina – pomaga odtworzyć chrząstki i więzadła. • Flora jelitowa – bardzo specjalistyczne podzespoły Chlorelli pomagają stymulować wzrost korzystnej flory jelitowej, która bardzo wspiera zdrową odpowiedź immunologiczną organizmu. Nie każdy wie, że właściwa flora jelitowa jest niezwykle ważna w łagodzeniu bóli mięśni i stawów. • Minerały – Chlorella jest bardzo zagęszczona minerałami i odżywczymi elementami, przez co pokarm ten doskonale uzupełnia ewentualne braki składników mineralnych odpowiedzialnych za bóle mięśni i stawów. MagnezMagnez jest niezbędnym składnikiem mineralnym odpowiedzialnym za 800 procesów enzymatycznych w organizmie. Ten cudowny minerał ma właściwość do rozluźniania napiętych mięśni i zmniejszaniu bólu. Magnez stanowi krytyczną ważność dla zdrowia stawów i mięśni, a blisko 80 % Ludzi boryka się z niedoborem tego minerału, cierpiąc na różne bóle mięśni i stawów. Magnez jest też potrzebny do prawidłowego trawienia i neutralizacji białek zapalnych w organizmie, co prowadzi do większej relaksacji mięśni i stawów. Wyeliminować wszystkie pokarmy, które mogą pogorszyć bóle mięśni Często najtrudniejsze bitwy, jeśli chodzi o zmniejszenie bolesność mięśni i stawów jest wyeliminowanie produktów, które są stale niektórych produktów spożywczych, któe mają wpływ na stany zapalne i bóle mięśniowo-stawowe. • Pszenica (i wszelkie ziarna zawierające gluten) • Kawa • Alkohol • Cukier • Owoce morza (które są toksyczne/ lub skażone rtęcią) • Wieprzowina • Produkty mleczne (szczególnie pasteryzowane)Dodatkowo, czynniki środowiskowe, takie jak zanieczyszczenia metalami ciężkimi i procedury medyczne w postaci amalgamatów dentystycznych (zatrucia rtęcią), mogą stać się sprawcami poważnych bóli mięśni i stawów ze względu na ich powinowactwo z odkładaniem się trucizn w tkankach tłuszczowych w wiadomością jest to, że bóle mięśni i stawów mogą zostać bardzo złagodzone, a nawet wyeliminowane wraz z zastosowaniem wyżej wymienionych środków napisałam w oparciu o opracowanie naturopaty dr. Derka, którego ostatnio Drogiej Socjecie przedstawiałam wraz z 9 321 times, 1 visits today)
Zanim wystąpi menopauza po 50, kobieta około 4-5 lat wcześniej przeżywa tak zwaną premenopauzę, która występuje wtedy, kiedy spada ilość wytwarzanych hormonów – estrogenu i progesteronu. W tym okresie płodność jest znacznie mniejsza, występują również cykle bezowulacyjne, nieregularne miesiączki. Organizm przygotowuje się
Ból stawów występuje u wielu kobiet w okresie menopauzy. Eksperci medyczni badali związek między zmianami hormonalnymi a tego rodzaju bólem. Niektóre kobiety cierpią na bóle stawów i mięśni, dyskomfort w jamie ustnej, bóle głowy, a niektóre nawet zgłaszają kołatanie serca. Co ciekawe, kobiety cierpiące na bóle głowy związane z napięciem, ból brzucha lub twarzy odkryły, że ich objawy ustąpiły po menopauzie. Dzisiaj naukowcy uważają, że może istnieć związek między estrogenem, poziomem hormonów, w tym ich wahaniami, a tym zjawiskiem Menopauza i ból stawów: objawy menopauzy Menopauza występuje, gdy kobieta przestaje owulować i jej okres się kończy. Większość kobiet osiąga menopauzę między 45 a 55 rokiem życia ze średnią wieku około 50 lat. Jednak osiągają one około 1% przed 40 rokiem życia, co jest znane jako przedwczesna menopauza lub przedwczesna niewydolność jajników. Najbardziej oczywiste zmiany związane są ze zmianami cyklu miesiączkowego, zmianami krwawienia, uderzeniami gorąca, poceniem się i problemami z oddawaniem moczu, takimi jak nietrzymanie moczu lub zwiększona częstotliwość oddawania moczu. Sucha pochwa, wahania nastroju, osłabienie mięśni, ból stawów i zmiany masy ciała są objawami menopauzy i mogą powodować silny ból i ogólny dyskomfort w różnych częściach ciała. Menopauza i drażliwość: ryzyko Menopauza jest bardzo ważnym okresem w życiu kobiety i wszystkie kobiety w wieku powyżej 40 lat muszą wytrzymać najgorsze z tej choroby. Ciało kobiety przechodzi wiele zmian, które mogą wpłynąć na jej życie towarzyskie, jej uczucia do siebie i tego, jak działa. W przeszłości menopauza była otoczona wieloma nieporozumieniami i mitami, ale to postrzeganie się zmieniło. Teraz menopauza jest akceptowana jako naturalny krok w procesie starzenia się. W przeciwieństwie do staromodnego poglądu, że życie po menopauzie idzie w dół, wiele kobiet uznaje dziś, że lata po menopauzie oferują nowe odkrycia i nowe wyzwania. Nowoczesne osiągnięcia medyczne doprowadziły do ​​różnych opcji opieki zdrowotnej, szczególnie w przypadku bólu stawów i problemów z niedoborem kości. Mogą one poprawić jakość życia w okresie menopauzy i w następnych dziesięcioleciach. Ważne jest, aby kobiety wiedziały, że sama menopauza nie stanowi poważnego zagrożenia dla zdrowia. Jednak prawdopodobieństwo wystąpienia chorób serca i osteoporozy (przerzedzenie kości z powodu niezdolności organizmu do wytwarzania tkanki kostnej) wzrasta po menopauzie. Zrozumienie menopauzy i różnych opcji leczenia może pomóc kobietom w podejmowaniu lepszych decyzji zdrowotnych. Menopauza i drażliwość: przyczyny i objawy Badania wykazały, że jedna czwarta kobiet w okresie menopauzy nie ma problemów, połowa kobiet ma problemy, a pozostała jedna czwarta ma poważne problemy, w tym ból stawów. Są one zwykle związane z osteoporozą i zapaleniem stawów, co prowadzi do osłabienia kości i zwyrodnienia chrząstki między stawami, które mogą łatwo pęknąć po upadku. Zmienne poziomy estrogenu i słaby klirens estrogenu mogą wpływać na odczuwanie stawów. Oczywiste jest, że niektóre kobiety odczuwałyby również bóle stawów w odpowiedzi na wahania hormonów, które są tak częste w okresie okołomenopauzalnym. Ważne jest, aby lekarz rodzinny skontrolował cię pod kątem osteoporozy lub zapalenia stawów. Menopauza i drażliwość: leczenie Istnieją również leki i ćwiczenia, które można uzyskać, aby pokonać najcięższy ból stawów związany z menopauzą. Niektóre z tych zabiegów wymagają użycia sterydów, dlatego ważne jest, aby podejmować tego rodzaju decyzje we współpracy z własnym lekarzem. Wskazane jest również zbadanie możliwości wystąpienia działań niepożądanych podczas stosowania tych leków i uzyskanie drugiej opinii przed rozpoczęciem długotrwałego leczenia. [ff id="7"]
Spaceruj każdego dnia przez co najmniej 30 minut i wykonuj ćwiczenia siłowe przez około 25 minut cztery razy w tygodniu. 5. Zrzuć wagę – osoby z nadwagą są bardziej podatne na stany zapalne. Utrata masy ciała pomoże zmniejszyć stan zapalny. Ponadto, jeśli masz problemy z chorobami kości i stawów, utrata wagi będzie dla nich

Menopauza dosłownie oznacza zatrzymanie miesiączki. W sensie klinicznym jest to natomiast dzień następujący po zakończeniu ostatniej menstruacji w życiu kobiety. Stwierdza się ją wtedy, gdy ponowne krwawienie nie wystąpiło przez 12 miesięcy. U Polek ma to zwykle miejsce w okolicach pięćdziesiątki (najczęściej między 50. a 52. rokiem życia). Jakie są najbardziej typowe objawy menopauzy? Czy istnieją leki na menopauzę? Słowa takie jak „menopauza”, „przekwitanie” czy „klimakterium” u zdecydowanej większości kobiet wywołują lęk i same negatywne skojarzenia. Takie nastawienie sprawia, że ten często burzliwy, ale całkiem naturalny etap w życiu jest jeszcze trudniej przejść. W jakim wieku pojawia się menopauza? Wbrew obiegowej opinii to, kiedy kobieta przestanie miesiączkować, nie zależy od tego, czy posiada dzieci (o ile bezdzietność nie jest związana z zaburzeniami w funkcjonowaniu jajników), ani ile razy i w jakim wieku rodziła. Menopauzy nie opóźnia również karmienie piersią. Termin jej nadejścia nie do końca zapisany jest też w genach. Duży wpływ ma na niego natomiast styl życia. Zanik menstruacji przyspieszają takie czynniki, jak: przewlekły stres, wysokokaloryczna, bogata w tłuszcze zwierzęce dieta, palenie papierosów. Menopauzy wcześniej powinny się również spodziewać panie, które mają krótsze cykle (poniżej 28 dni) oraz zaczęły miesiączkować w młodszym wieku. Ustanie menstruacji między 40. a 60. rokiem życia uznaje się za fizjologię. Menopauza przed czterdziestką (nazywana przedwczesną) normą już nie jest. >> Preparaty na menopauzę Przedwczesne menopauza może być wywołana: chorobami tarczycy chorobami autoimmunologicznymi, takimi jak reumatoidalne zapalenie stawów czy cukrzyca typu 1.), nowotworami i stosowaną w ich leczeniu radio- oraz chemioterapią. Przedwczesny zanik menstruacji następuje też w wyniku operacyjnego usunięcia jajników i macicy. Menopauza - test płytkowy Test płytkowy ułatwia zdiagnozowanie peri-menopauzy lub klimakterium w warunkach domowych. Jego zastosowanie umożliwia wykrycie w moczu hormonu FSH o stężeniu 25 mlU/ml lub wyższym. Wzrost produkcji tego hormonu pojawia się wraz z wiekiem, gdy zmniejsza się produkcja estrogenu. Jego podwyższony poziom może świadczyć o zbliżającym się klimakterium. SPRAWDŹ Klimakterium – od perimenopauzy po postmenopauzę Pomijając przypadki opisane wcześniej, menopauza to efekt naturalnych zmian, związanych z przechodzeniem z okresu prokreacyjnego (z dojrzałości płciowej) w starość. U jej podłoża leży ustanie funkcji jajników, które przestają wytwarzać żeńskie hormony płciowe, przede wszystkim estrogeny. I ch produkcja nie zatrzymuje się dnia na dzień, ale zmniejsza przez lata. Pełny proces wygasania czynności jajników to klimakterium albo przekwitanie. W początkowej jego fazie (nazywanej premenopauzą), w którą kobiety wchodzą już między 35. a 40. rokiem życia, objawy zmian hormonalnych są praktycznie nieodczuwalne. Potem nie można już ich nie zauważyć. Pojawiają się bowiem zaburzenia cyklu menstruacyjnego (miesiączki mogą występować częściej lub rzadziej, trwać dłużej albo krócej, być bardziej bolesne, obfite lub skąpe), a u dużej części kobiet także liczne dolegliwości natury fizycznej i psychicznej. Ta faza klimakterium (nazywana perimenopauzą lub też okresem okołomenopauzalnym) zaczyna się zazwyczaj na kilka lat przed ostatnią miesiączką i trwa do roku po niej. Następująca później postmenopauza to czas, kiedy jajniki ostatecznie przestają funkcjonować, a organizm przyzwyczaja się do zmian hormonalnych. Ma to zwykle miejsce około 65. roku życia, wtedy mija też większość objawów przekwitania. Objawy menopauzy Zanim jednak ten czas nadejdzie, trzeba przejść okres okołomenopauzalny. Charakteryzuje go wiele uciążliwych objawów nazywanych wypadowymi. Należą do nich: uderzenia gorąca (tzw. wary) polegające na pojawiąjącym się nagle uczuciu ciepła w górnej części ciała (klatka piersiowa i wyżej), któremu mogą towarzyszyć plamy na dekolcie, plecach, ramionach, szyi oraz twarzy, a także palpitacje/kołatanie serca; intensywne pocenie się (zwłaszcza w nocy); bóle i zawroty głowy; mrowienie i drętwienie kończyn (parestezja); bóle stawów i mięśni; zmęczenie i osłabienie; zaburzenia snu; problemy z koncentracją oraz pamięcią; wahania nastroju; niepokój, płaczliwość, nerwowość; stany depresyjne; osłabienie popędu seksualnego. Wymienione objawy to niestety nie wszystko. Do tego dochodzą jeszcze zmiany zanikowe w obrębie układu moczowo-płciowego (tzw. atrofia pochwy, atrofia urogenitalna). Ich efektem jest suchość pochwy, która utrudnia współżycie seksualne, a czasem zupełnie do niego zniechęca, ponieważ wiąże się z bólem podczas stosunku (tzw. dyspareunią), często nawracające infekcje intymne oraz nietrzymanie moczu (przede wszystkim podczas wysiłku, ale także kaszlu czy kichania). Przebieg klimakterium – od czego zależy Objawy wypadowe nie są regułą, nie u wszystkich kobiet mają takie samo spektrum oraz intensywność. Szacuje się, że cierpi na nie około 2/3 pań, przy czym u połowy ich nasilenie jest umiarkowane, a u połowy ciężkie. Czas ich trwania także bywa różny (mogą utrzymywać się przez kilka lub kilkanaście lat), ale w końcu jednak ustają. Inaczej jest z objawami zanikowymi, które z czasem się nasilają. To, na ile burzliwie kobieta przechodzi zmiany hormonalne związane z wygasaniem czynności jajników, jest kwestią indywidualną. Generalnie jednak gorzej znoszą je kobiety otyłe oraz te, które cierpią na zespół napięcia przedmiesiączkowego (PMS). Fakt, że otyłość nasila dokuczliwe objawy przekwitania, został odkryty stosunkowo niedawno. Wcześniej sądzono, że jest odwrotnie, ponieważ tkanka tłuszczowa wspomaga wytwarzanie estrogenów. W badaniach wykazane zostało także, że uderzenia gorąca są tym silniejsze, im wyższy jest wskaźnik masy ciała (BMI). W tym miejscu warto nadmienić, że uderzenia gorąca praktycznie nie występują u przekwitających Azjatek. Jest to tłumaczone dietą obfitą w produkty na bazie soi, która jest bogata w fitoestrogeny, czyli związki organiczne zawarte w roślinach, działające podobnie do ludzkich estrogenów. Jak łagodzić objawy menopauzy? Współczesna medycyna dysponuje narzędziami, które pozwalają uczynić przekwitanie mniej uciążliwym. Za najskuteczniejszą spośród nich uznawana jest hormonalna terapia zastępcza (w skrócie HTZ), nazywana także menopauzalną terapią hormonalną (MTH). Ta metoda leczenia polega na przyjmowaniu hormonów, których jajniki przestają produkować. Mogą one mieć postać: doustną (tabletki), przezskórną (plastry, żele), domięśniową (zastrzyki), podskórną (implanty). Kombinację hormonów, ich dawki, formę oraz schemat przyjmowania ustala ginekolog. Według rekomendacji Światowego Towarzystwa Menopauzy z 2016 r. wskazaniem do stosowania HTZ są objawy wypadowe o umiarkowanym i ciężkim nasileniu, a także zmiany zanikowe w obrębie sromu, pochwy i pęcherza moczowego. Ta metoda terapii ma też jednak swoje ograniczenia. Otóż największą efektywność wykazuje, kiedy zostanie rozpoczęta w okresie okołomenopauzalnym i prowadzona jest maksymalnie przez kilka lat. Przedłużone przyjmowanie hormonów, a także wdrożenie tego typu terapii po 60. roku życia, może przynieść więcej strat niż korzyści ( wiąże się z ryzykiem rozwoju nowotworów hormonozależnych, takich jak rak piersi i rak endometrium, nazywany też rakiem trzonu macicy), dlatego się go nie zaleca. Przeciwskazanie do stosowania HTZ stanowią też: choroba zakrzepowo-zatorowa zagrożenie udarem mózgu, choroba niedokrwienna serca, choroby wątroby, nowotwory hormonozależne (stwierdzone lub podejrzewane w przyszłości). Korzystanie z tej metody mogą uniemożliwić także niewyjaśnione krwawienia z dróg rodnych, mięśniaki macicy czy też nasilające się w trakcie stosowania HTZ migreny. Co zamiast hormonalnej terapii zastępczej Dla kobiet w takich sytuacjach alternatywnym sposobem na złagodzenie wypadowych i zanikowych objawów klimakterium są preparaty roślinne, dostępne w postaci leków bez recepty bądź suplementów diety. Mogą one zawierać wspomniane już fitoestrogeny (np. z soi, kończyny czerwonej lub nasion siemienia lnianego) albo wyciąg z pluskwicy groniastej. Climea forte, 30 tabletek Climea forte zawiera izoflawony sojowe wzbogacone o len i wyciąg z szyszek chmielu. Składniki te pomagają łagodzić objawy menopauzy oraz ułatwiają kontrolować wagę ciała. ZAMÓW I ODBIERZ Warto też pamiętać, że preparaty z fitoestrogenami nie powinny być przyjmowane bez konsultacji z lekarzem, a kobiety, które je stosują (podobnie jak te korzystające z HTZ), powinny poddawać się regularnym badaniom kontrolnym. Poza środkami działającymi ogólnoustrojowo objawy menopauzy można łagodzić preparatami o działaniu miejscowym. Należą do nich globulki dopochwowe oraz kremy z estrogenami pomocne w przypadku zmian zanikowych w obrębie układu moczowo-płciowego. Z suchością pochwy i wynikającymi z niej problemami we współżyciu seksualnym można natomiast skutecznie poradzić sobie, stosując powszechnie dostępne środki do jej nawilżania, czyli tzw. lubrykanty. Menopauza a stan zdrowia kobiety Każda kobieta w okresie klimakterium bez względu na to, jak bardzo zmiany hormonalne dają się jej we znaki, powinna szczególnie o siebie dbać. Ten czas wiąże się bowiem ze zwiększonym ryzykiem wielu chorób nadciśnienia tętniczego, miażdżycy, osteoporozy, cukrzycy typu 2., nowotworów. Wiele pań w okresie przekwitania ma też tendencję do przybierania na wadze, często pojawia się u nich również tzw. otyłość brzuszna, polegająca na gromadzeniu się tkanki tłuszczowej wokół talii. Wszystko dlatego, że estrogeny wpływają nie tylko na pracę wielu układów od moczowo-płciowego począwszy, przez sercowo-naczyniowy na centralnym układzie nerwowym skończywszy. Ich brak odbija się też negatywnie na gospodarce lipidowej, kondycji kości, skóry i błon śluzowych (nie tylko pochwy, ale też np. jamy ustnej oraz oczu). Z tego względu kobiety w fazie około i postmenopauzalnej powinny zwracać szczególną uwagę na tryb życia: stosować zdrową dietę, utrzymywać aktywność fizyczną, zrezygnować z używek, regularnie się badać. Dieta w okresie menopauzy W jadłospisie kobiet nie może zabraknąć produktów bogatych w: kwasy omega-3 i omega-6 (występujące przede wszystkim w rybach i nasionach roślin strączkowych), błonnik (a więc warzywa i owoce oraz produkty pełnoziarniste), wapń (mleko i przetwory mleczne o obniżonej zawartości tłuszczu) witaminę D3, którą dodatkowo należy suplementować. Na tym etapie życia warto też zredukować ilość spożywanej soli, kawy i alkoholu (te ostatnie mają też ten minus, że, podobnie jak ostre przyprawy, sprzyjają występowaniu napadów gorąca) i bezwzględnie rzucić palenie. Ogólną kaloryczność diety także należy obniżyć, co wynika nie tylko z ryzyka nadwagi, ale również zmniejszającego się wraz z wiekiem zapotrzebowania na energię. Jednocześnie trzeba zafundować sobie regularną dawkę wysiłku fizycznego, który nie tylko powstrzyma przybieranie na wadze, zwiększy wydolność układów oddechowego i krążenia, ale też zabezpieczy przed utratą masy kostnej i osteoporozą, zapewni zdrowszy sen, lepszy nastrój i większą ochotę na seks. Dodatkowo wszystkie kobiety w wieku 45+ powinny pamiętać o regularnych badaniach, do których zaliczają się: kontrola ciśnienia tętniczego, oznaczanie poziomu glukozy oraz stężenia cholesterolu i trójglicerydów we krwi, cytologia, USG piersi lub mammografia (pierwsze badanie zalecane jest do 50., drugie po 50. roku życia), badanie ginekologiczne oraz USG narządu rodnego, badanie gęstości kości (densytometria). Test na menopauzę Sprawdź, czy masz objawy wypadowe klimakterium na skali Kuppermana Z każdej linijki wybierz jedną możliwość i zsumuj wynik. Przykładowo, jeśli nie stwierdzasz u siebie danego objawu, wpisz „0”, a jeżeli odczuwasz objaw – określ nasilenie i wpisz odpowiednią liczbę. OBJAWY BRAK LEKKIE ŚREDNIE CIĘŻKIE SUMA uderzenia gorąca 0 4 6 12 nadmierne poty 0 1 2 3 zaburzenia snu 0 2 4 6 nadmierna nerwowość 0 2 4 6 nastrój depresyjny 0 1 2 3 zawroty głowy 0 1 2 3 brak energii 0 1 2 3 bóle stawów 0 1 2 3 bóle głowy 0 1 2 3 zaburzenia rytmu serca 0 1 2 3 parestezje 0 2 4 6 Interpretacja wyniku testu LICZBA PUNKTÓW NASILENIE OBJAWÓW INTERPRETACJA 1-14 minimalne Nie ma objawów wskazujących na przekwitanie 15-20 średnie Odczuwasz zespół objawów wypadowych o średnim nasileniu 21-35 poważne Odczuwasz zespół objawów wypadowych o średnio-ciężkim nasileniu 36-51 ciężki Masz zespół objawów wypadowych o ciężkim nasileniu

Kalcytonina łososiowa może być alternatywnym sposobem terapii osteoporozy u kobiet w okresie 5 lat po menopauzie w przypadku nieskuteczności lub przeciwwskazań do stosowania bisfosfonianów lub denosumabu. Lek jest endogennym hormonem polipeptydowym, który hamuje na drodze receptorowej czynność resorpcyjną osteoklastów.
Objawy Menopauzy można zauważyć u kobiety już po 40 roku życia gdy następuje stopniowy spadek Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego menopauza występuje najczęściej pomiędzy 47-53 rokiem życia. Powolnym krokiem wchodzi okres przekwitania w życiu kobiet zwany także Klimakterium. Z badań wynika że aż 70 procent kobiet doświadcza objawów menopauzy. Jakie są najczęstsze objawy menopauzy i jak sobie z nimi radzić tego dowiesz się z tego artykułu. Pierwsze Symptomy MenopauzyKtóre symptomy występują najczęściej ?12 Objawów Menopauzy Które Musisz Znać1)Bezsenność2) Problemy z żołądkiem i jelitami3) Osłabienie Mięśnie i stawy4) Nocne poty5) Obniżenie głosu6) Ból Piersi – Mastalgia7) Przyrost wagi8) Problemy z Serce9) Problemy Sfery emocjonalnej10) Problemy Sfery Intelektualnej11) Zaburzenia układu moczowo-płciowego12) Problemy ze skórą, włosami, jamą ustną i paznokciami Pierwsze Symptomy Menopauzy U niektórych pań cały okres klimakterium przebiega bezobjawowo lub z minimalnymi dolegliwościami, u innych z kolei dolegliwości fizyczne, emocjonalne i intelektualne mogą być bardzo dokuczliwe. Z menopauzą najczęściej kojarzy nam się pocenie w nocy oraz nagłe uderzenia gorąca. Jednakże objawy przekwitania są rozmaite i mają różną postać. Dlatego dobrze z góry wiedzieć, czego można sie spodziewać, by temu ewentualnie w porę i skutecznie zaradzić. Które symptomy występują najczęściej ? Lista objawów jest długa i na pierwszy rzut oka może przerazić nie jedną z nas. Na szczęście, żadnej kobiecie nie przytrafia się wszystko na raz! Część z nas przechodzi klimakterium zupełnie niezauważalnie, a część poznaje jedynie niektóre objawy. Wczesne objawy menopauzy, jak zmienność nastrojów różnią się od objawów późnych do których należy np. wysuszenie skóry. Pierwsze są rezultatem wahań estrogenów, drugie z kolei sa reakcją organizmu na ich stały niedobór. Niektóre symptomy, przykładowo uderzenia gorąca mogą wydawać się nam klasyczne, a np. bóle w plecach identyfikujemy jako przypadkowe i nie związane z wiekeim, a w rzeczywistości mogą być one pośrednim lub bezpośrednim wynikiem niedoboru estrogenów które pózniej doprowadzają do popularnych chorób występujących w trakcie menopauza. Dlatego najlepiej zorientować się w całości objawów, gdyż mogą się one przyczyniać do rozmaitych chorób. Pamiętajmy, że przy odpowiednich staranich nasze ciało nadal może być okazem zdrowia i przedmiotem dumy. 1)Bezsenność Dla kobiet cierpiących na bezsenność odpoczynek staje się nieomal fikcją. Wyniki badań mówią jednoznacznie, że kobiety z normalnym poziomem estrogenów lub stosujące ZTH zasypiają znacznie szybciej, a faza głębokiego snu trwa u nich dłużej. Bezsennośc bardzo często łączy się z dolegliwościami takimi jak depresyjne nastroje, odczuwanie lęku, nocne poty, budzenie się w środku nocy lub wczesnym rankiem. Ważne jest wówczas uregulowanie snu, zwłaszcza niezwykle istotna jest tu właśnie faza głębokiego snu, która jeśli jest zbyt krótka, powoduje zmęczenie oraz zniechęcenie do życia. 2) Problemy z żołądkiem i jelitami W czasie klimakterium dosyć częstym i dokuczliwym objawem są wzdęcia. Są spowodowane gazami gromadzącymi się w jelicie grubym, które wytworzyły się na skutek nadmiernej fermentacji. U starszych osób powstają niekiedy uchyłki w jelitach, w których zaczynają zalegać resztki pokarmowe, tworzą się małe ośrodki fermentacji, z których wydzielają się duże ilości gazów dlatego tak ważne jest zdrowe odżywianie w czasie przekwitania. Osoby cierpiące na uchyłkowatość jelit rano, po przebudzeniu się mają zazwyczaj płaski brzuch, w ciągu dnia wzdęcie narasta, a wieczorem się kumuluje. W nocy fermentacja zanika, lecz po śniadaniu, szczególnie bogatym w cukier i drożdże cały proces rozpoczyna się od nowa. Kolejnym nieprzyjemnym objawem są obstrukcje czyli ruchy robaczkowe jelit, które również są zależne od poziomu hormonów. Progesteron zwalnia ruchy robaczkowe, stolce są zbite, grudkowate a wypróżnienia występują rzadziej. Estrogeny z kolei działają antagonistycznie czyli przyspieszają ruchy robaczkowe. 3) Osłabienie Mięśnie i stawy Tkanka łączna swoją wytrzymałość i elastyczność zawdzięcza włóknom kolagenowym. Pod mikroskopem wyglądają one jak żółte pasemka, przeplatane krwinkami czerwonymi. W ścięgnach włókna kolagenu rozmieszczone są gęściej, co wpływa na wytrzymałośc oraz elastyczność ścięgien. W okresie menopauzy kolagen zaczyna zanikać, mięśnie tracą napięcie, siłę oraz elastyczność, stawy stają się sztywne. Coraz częściej pojawiają się pobolewania, opuchnięcia zwłaszcza po intensywnym wysiłku fizycznym. Przyczynia się to do zmniejszania się ruchliwości, a dodatkowo zaburzenia gospodarki wodnej zatrzymując płyny przyczyniają się do drętwienia i mrowienia kończyn zwłaszcza górnych. 4) Nocne poty Nocne poty są odpowiednikiem uderzeń gorąca w ciągu dnia. Powodują stałe niedosypianie. Zrywamy się, odrzucamy kołdrę, i zaczynamy „pływać”. Często też trzeba zmienić i pościel i bieliznę. Bywa, że w cięższych wypadkach taka sytuacja zdarza się kilka razy w ciągu jednej nocy. Nocne poty powstają na skutek nagłego skoku temperatury, trwającego jedną- dwie minuty, co z kolei powoduje przyspieszone bicie serca, wzmożone wydzielanie potu oraz dreszcze. U wielu kobiet objaw ten współistnieje razem z depresją, która nie ustępuje do czasu kiedy nie pokonają one tego dokuczliwego objawu. 5) Obniżenie głosu Obniżenie głosu może mieć dwie przyczyny. Może być spowodowane wzrostem hormonów męskich – androgenów – po menopauzie, które działają na wiele narządów w tym właśnie na krtań lub też może być efektem niedoczynności tarczycy o któej więcej pisaliśmy w dziale – częste choroby w trakcie przekwitania , co zdarza się dosyć często w okresie menopauzy. Głos staje się wówczas niski, gruby i nieco chrapliwy. Objawami współtowarzyszącymi są wypadanie włosów, sucha i szorstka skóra, uczucie ciągłego zimna, przyrost wagi a także zmęczenie psychiczne i fizyczne. 6) Ból Piersi – Mastalgia Mniej więcej tydzień przed spodziewaną miesiączką większość kobiet odczuwa dyskomfort związany z piersiami ponieważ tkanka piersi zatrzymuje w tym czasie wodę. Po czterdziestym roku życia dolegliwości te przeradzają się niekiedy w mastalgię – piersi robią się bolesne i twarde, a stan taki może trwać nawet dziesięć dni. W niektórych przypadkach kobieta nie może znieść nawet lekkiego dotyku, zwłaszcza brodawek, a nieznośny ból może być odczuwany nawet w momencie przewracania się z boku na bok podczas snu. Mastalgia występuje zazwyczaj cyklicznie, nasilając się przed menstruacją, a w czasie klimakterium może pojawiać się całkiem niesodziewanie. Takie bóle piersi dotyczą aż ok. 70% kobiet w okresie klimakterium. Jest to spowodowane wzmożoną reakcją tkanki piersi na zakłócenia hormonalne. Dodatkowym czynnikiem mającym wpływ na występowanie mastalgii jest dieta uboga w nienasycone kwasy tłuszczowe, a bogata w kwasy nasycone. Czynnikiem nasilającym bóle piersi mogą być także pigułki antykoncepcyjne oraz ZTH, jeśli dawki hormonów są zbyt duże. 7) Przyrost wagi Większość kobiet jest w stanie zrobić prawie wszystko byle tylko utrzymać wagę sprzed okresu kiedy zaczęło się klimakterium. Przede wszystkim należy zdać sobie sprawę, że przyrost wagi po menopauzie jest rezultatem powolniejszej przemiany materii oraz niedoboru estrogenów, który przyczynia się do odkładania się tłuszczu w innych partiach ciała niż dotychczas. Kobieta w okresie klimakterium musi stać się realistką i zrozumieć, że zmiana sylwetki jest czymś co zdarza się każdej kobiecie po klimakterium. Zamiast stosowania drakońskich diet pozbawiających organizm cennych składników odżywczych lepiej skierować tą energię na ćwiczenia fizyczne i troskę o prężne mięśnie. Nie chodzi o to, by zacząć „hodować sadełko”, ale by uwolnić się od obsesji bycia szczupłą za wszelką cenę. 8) Problemy z Serce W okresie przed menopauzą nasze serce jest chronione przez estrogeny. Najwcześniejszym objawem pomenopauzalnych kłopotów z sercem są napady dusznicy bolesnej objawiające się gniotącym bólem w środku klatki piersiowej. Sprzyja temu wysiłek fizyczny, natomiast w czasie spoczynku dolegliwości te zmniejszają się lub zanikają zupełnie. W czasie napadu dusznicy bolesnej, jeśli nie damy sobie odetchnąć, ból bedzie się wzmagał promieniując następnie do szczęki, szyi i ręki, zazwyczaj lewej. Dolegliwości takich nie wolno pod żadnym pozorem bagatelizować ponieważ może to być sygnał ostrzegawczy, że do mięśnia sercowego nie jest dostarczana odpowiednia ilość tlenu. Prócz dusznicy bolesnej, w czasie klimakterium kobiety mogą skarżyć się na palpitacje serca, krótki oddech w trakcie np. gimnastyki, wchodzenia po schodach lub dźwigania zakupów. Dodatkowo występować mogą objawy świadczące o nadciśnieniu czyli zawroty i bóle głowy a także zamazane widzenie. 9) Problemy Sfery emocjonalnej Brak estrogenów działa negatywnie na ośrodki mózgowe, które sterują naszym ogólnym „napędem”, humorem i stosunkiem do życia. Niestabilność emocjonalna jest często wywołana zaburzeniami snu przerywanego stale napadami potów. Zmęczenie sprzyja irytacji i rożnym niepokojom. Niedobory hormonalne są przyczyną napięć, lęków, stanu przygnębienia, płaczliwości, apatii, rozdrażnienia i pesymistycznego czarnowidztwa. Takie dolegliwości zdarzają się każdemu, lecz nigdy z taką częstotliwością jak w czasie klimakterium. Wiele pań dręczy poczucie dziwnej niewygody, trwogi, zażenowania i rozdygotania. Wpadają w panikę z błahych powodów, nie potrafią uporać się z zadaniami, które do tej pory nie sprawiały problemów, czują raz porywy entuzjazmu, za chwilę zniechęcenie, mają coraz mniej cierpliwości, przyszłość widzą w czarnych kolorach. Te wszystkie negatywne dolegliwości może odwrócić lub załagodzić zastępcza terapia hormonalna (ZTH). Bardzo często w okresie klimakterium występuje depresja kliniczna, której prawdopodobieństwo zwiększają: silne stresy i traumatyczne wydarzeniausunięcie macicy i/lub jajnikówbardzo intensywne uderzenia gorąca oraz nocne potynegatywne nastawienie do menopauzydepresja w rodzinie Depresja to choroba, która jeśli nie jest leczona trwa latami i uniemożliwia normalne życie. Jeśli zauważysz u siebie ponad cztery objawy z niżej wymienionych w okresie ponad dwóch tygodni powinnaś zgłosić się do lekarza: brak apetyt lub obżarstwoprzesypianie niemal całego dnia lub bezsennośćpodekscytowanie lub wyjątkowa apatianiechęć do rzeczy, które do tej pory sprawiały ci radość(z seksem włącznie)utrata energii i zmęczenietrudności z pamięcią, koncentracją oraz w podejmowaniu decyzjipermanentne poczucie, że jesteś osobą niczegoniegodną i nic niewartąnatrętne myśli o odebraniu sobie życia, o śmierci, próby samobójcze – natychmiast idź do lekarza! 10) Problemy Sfery Intelektualnej Bardzo częstym objawem dotyczącem strefy intelektualnej kobiet w czasie klimakterium są zaniki pamięci nawet na długo przed ostatnią miesiączką. Kobiety zapominają, gdzie coś położyły, na kiedy i z kim się umówiły, a to, co zwykle łatwo zapamiętywały, nagle „wylatuje im z głowy”. Problemy mogą również dotyczyć koncentracji. Jest to dolegliwość dotkliwa zwłaszcza dla kobiet, które wykonują odpowiedzialną pracę wymagającą od nich szybkich ocen i decyzji. 11) Zaburzenia układu moczowo-płciowego Pochwę od dróg moczowych dzieli jedynie warstwa tkanki. Dodatkowo brak estrogenów powoduje zwiotczenie i wysuszenie w obrębie układu moczowo-płciowego. Do charakterystycznych objawów związanych z jego zaburzeniami należą więc trudności w oddawaniu moczu, częste i nierzadko bolesne parcie „kapanie” spowodowane przez słabnący zwieracz przy ujściu pęcherza, oraz „popuszczanie” moczu przy kaszlu, śmiechu czy dźwiganiu ciężarów. Ten ostatni objaw wiąże się ściśle ze wzmożonym ciśnieniem w jamie brzusznej, które wypycha mocz z pęcherza. Objawy te, mimo że pojawiają się bardzo często w trakcie przekwitania, są dla kobiet niezwykle wstydliwym tematem nawet w rozmowach z lekarzem. Tutaj zalecane jest także robienie badań kontrolnych które mogą zapobiec niepotrzebnym komplikacją. 12) Problemy ze skórą, włosami, jamą ustną i paznokciami Dodatkowo pojawiają się problemy ze skóra, włosami, a to wszystko dlatego że wiązki kolagenu oraz elastyny tworzą rusztowanie, na którym wspiera się każda tkanka i narząd w naszym organizmie. Po menopauzie włókna kolagenowe zaczynają sie rozpadać, a włókna elastyny słabną. Temu procesowi sprzyja po części właśnie obniżający się poziom estrogenów. Wszelkie zmiany można bardzo szybko zauważyć obserwując stan swojej skóry, włosów, paznokci czy jamy ustnej i dziąseł.
BÓL JAJNIKÓW W OKRESIE MENOPAUZY - Wszystko na Temat. Objawy, Przyczyny i Leczenie w InfoZdrowie24.pl
Pod pojęciem menopauzy należy rozumieć trwałe ustanie cykli miesiączkowych w następstwie niedoczynności jajników. Zgodnie z definicją podawaną przez WHO (Światową Organizację Zdrowia), mianem menopauzy określa się ostatnią miesiączkę, po której przez co najmniej 12 miesięcy nie wystąpiło kolejne krwawienie. Należy jednak podkreślić, że zatrzymanie krwawienia w przypadku menopauzy nie jest następstwem zabiegów chirurgicznych, chorób przewlekłych, leczenia farmakologicznego, okresu ciąży lub karmienia, czy też nagłej utraty masy ciała w krótkim czasie. Preparaty na menopauzę Menopauza – w jakim wieku kobieta wchodzi w okres przekwitania? Zazwyczaj okres przekwitania rozpoczyna się pomiędzy 40. a 60. rokiem życia, jednak pierwsze symptomy mogą pojawić się nawet kilkanaście lat wcześniej. Chociaż u wielu kobiet słowo „menopauza” wywołuje duży niepokój, warto pamiętać, że jest to naturalny proces fizjologiczny, którego nie możemy w żaden sposób powstrzymać. Wbrew temu, co powszechnie słyszymy, naturalne zatrzymanie miesiączki nie ma związku z tym, czy kobieta posiada dzieci i w jakim wieku je urodziła. Menopauzy nie opóźnia również długie karmienie piersią. Polki wchodzą w wiek menopauzalny między 48. a 52. rokiem życia, jednak zdarza się, że klimakterium może rozpocząć się znacznie wcześniej, nawet przed 40. rokiem życia – mówimy wówczas o wczesnej menopauzie, na którą wpływ mają przewlekły stres, predyspozycje genetyczne, choroby autoimmunologiczne oraz nieregularny tryb życia. Stwierdzono również korelację pomiędzy krótkimi cyklami menstruacyjnymi (poniżej 28 dni) i wczesnym rozpoczęciem miesiączkowania a szybszym pojawieniem się menopauzy. Przydatne preparaty:-> Menopauza-> Zwiększenie libido Ile trwa menopauza? Przyjęło się uważać, że menopauza to całokształt procesów towarzyszących naturalnemu zanikowi miesiączki przez kobietę. Warto jednak podkreślić, że jest to jedynie określenie momentu ostatniej miesiączki w życiu kobiety, natomiast etapy poprzedzające i następujące po tym wydarzeniu nazywa się klimakterium lub okresem przekwitania. Wyróżnia się trzy fazy tego procesu: premenopauza – okres, który pojawia się czasami nawet na kilka lub kilkanaście lat przed wystąpieniem menopauzy. Charakterystycznymi objawami są tu zaburzenia miesiączkowania z możliwym pojawieniem się cykli bezowulacyjnych, jak również podwyższone stężenie gonadotropin przysadkowych w surowicy (hormonu FSH i LH). Okres premenopauzalny może trwać 4 lata, a u niektórych kobiet nawet do 10 lat; perimenopauza – okres poprzedzający właściwą menopauzę, podczas którego u kobiety obserwuje się zmniejszoną liczbę pęcherzyków jajnikowych, spadek stężenia estrogenów i progesteronu we krwi, a także dalszy wzrost stężenia hormonu LH i FSH; postmenopauza – etap ten określa się mianem menopauzy właściwej, która ma miejsce w momencie, gdy dochodzi do całkowitego zatrzymania krwawienia miesiączkowego. Okres ten także wiąże się ze znacznym wzrostem hormonu LH i FSH, jak również spadkiem stężenia estrogenów i progesteronu. Statystycznie okres przekwitania trwa około 10 lat, jednak u niektórych kobiet może przeciągnąć się nawet do 12-14 lat. Menopauza – objawy fizyczne i psychiczne Zmiany w czynności hormonalnej jajników powodują widoczne zmiany w stanie zdrowia oraz samopoczucia kobiety. Jednym z pierwszych objawów, które zwiastują nadchodzącą menopauzę, są zatem zaburzenia cykli miesiączkowych. Kobieta obserwuje wówczas nieregularne pojawianie się miesiączek, często zmienia się także ich przebieg – mogą być lżejsze i krótsze lub bardziej obfite i bolesne. Kolejnym typowym objawem dla okresu przekwitania, którego doświadcza nawet do 80% kobiet, są pojawiające się uderzenia gorąca, odczuwalne głównie w okolicach głowy, szyi oraz dekoltu. Zmianom tym towarzyszyć może także kołatanie serca oraz nadmierna potliwość. Podczas menopauzy kobietom często doskwierają także takie objawy jak:problemy ze snem i wczesne pobudki; problemy ze snem i wczesne pobudki; ból głowy oraz mięśni; zwiększona częstotliwość oddawania moczu i nietrzymanie moczu; świąd i atrofia pochwy; ból podczas seksu związany ze spadkiem estrogenów; spadek libido; wypadanie włosów; nieuzasadniony niepokój, napady płaczu, zaburzenia depresyjne; przewlekłe zmęczenie i rozdrażnienie. Wiele kobiet często zastanawia się, dlaczego boli je brzuch w menopauzie. Objaw ten, podobnie jak obrzęk i ból piersi, czy też ból pleców, związany jest z wahaniami hormonalnymi – niedoborem estrogenu oraz nadmiernym uwalnianiem gonadotropin przysadkowych. Często stanowi on jedną z pierwszych oznak zbliżającego się zaniku miesiączki. Jak sprawdzić, czy to menopauza? Większość kobiet jest w stanie samodzielnie ocenić, czy wkraczają w okres klimakterium, biorąc pod uwagę szereg objawów fizycznych i psychicznych. Pomocne w postawieniu właściwej diagnozy są również testy paskowe na menopauzę, które opierają się na zbliżonej zasadzie działania co test ciążowy. Ich skuteczność wynosi około 99%, jednak warto zaznaczyć, że w przypadku stosowania terapii hormonalnej wynik ten może nie być wiarygodny. Chcąc mieć pewność, że symptomy te nie są związane z innymi chorobami (np. dysfunkcjami tarczycy), warto wykonać również szereg badań laboratoryjnych: hormon folikulotropowego (FSH); hormon luteotropowego (LH); estradiol; progesteron; panel tarczycowy – TSH, fT3, fT4; lipidogram – cholesterol całkowity, HDL LDL, TG; poziom cukru we krwi. Menopauza – leczenie farmakologiczne i naturalne Chociaż objawy klimakterium są zbieżne dla większości kobiet, to przebieg tego okresu może wyglądać zupełnie inaczej u każdej z nich. Według statystyk około 2/3 kobiet zmaga się z dolegliwościami typowymi dla okresu przekwitania, przy czym u połowy z nich są one nasilone w stopniu umiarkowanym, a u połowy w stopniu ciężkim. Różny przebieg menopauzy determinuje moment, kiedy ustępują objawy menopauzy, jak również sposób leczenia zmian hormonalnych. Kobiety, które zmagają się z bardzo nasilonymi objawami menopauzy, powinny zastanowić się nad wdrożeniem hormonalnej terapii zastępczej (HTZ), która ma na celu uzupełnić niedobory hormonów i utrzymać je na stałym poziomie. Co ważne, terapia ta może także zapobiec rozwojowi takich chorób jak miażdżyca, osteoporoza, czy też choroba wieńcowa. By leczenie przyniosło zamierzone efekty, powinno trwać minimum przez 5 lat. Jeśli symptomy klimakterium nie doskwierają kobiecie, wystarczy łagodzić je domowymi sposobami, takimi jak np.: picie naparów ziołowych na bazie niepokalanka pospolitego, dzięgla chińskiego, żeń-szenia syberyjskiego, czy też szałwii; wysypianie się; regularna aktywność fizyczna, w tym także ćwiczenie mięśni Kegla; stosowanie zdrowej, zbilansowanej diety uzupełnionej o odpowiednie suplementy zawierające naturalne hormony, tzw. fitoestrogeny; ograniczenie stresu; stosowanie preparatów nawilżających do pochwy. Menopauza to okres, który niejednokrotnie wiąże się z wieloma nieprzyjemnymi dolegliwościami ze strony kobiecego układu hormonalnego. Pamiętajmy jednak, że nie zawsze musi tak to wyglądać. Odpowiednio wczesne wdrożenie suplementacji homeopatycznej lub hormonalnej może znacząco poprawić jakość kobiecego życia i sprawić, że okres przekwitania stanie się wyjątkowym, późnym latem życia kobiety. Autor artykułu:mgr farm. Paweł Konończuk Bóle głowy w okresie przekwitania u kobiet – przyczyny i leczenie Bóle głowy w okresie przekwitania u kobiet zdarzają się dość często. Wpisują się nie tylko w codzienność wielu pań, ale i w katalog objawów typowych dla okresu premenopauzalnego. CO jest ich przyczyną? Jak sobie z nimi radzić? 1. Przyczyny bólu głowy w okresie przekwitania u kobiet Bóle głowy w okresie przekwitania u kobiet (klimakterium) to jeden z typowych objawów, informujących o zbliżającej się menopauzie, to jest ostatniej miesiączce. Chociaż związek pomiędzy nimi nie został wyjaśniony, na dolegliwości cierpi wiele kobiet. Ból głowy u kobiet w okresie premenopauzalnym jest uwarunkowany pulsacyjnymi zmianami hormonalnymi, wynikającymi z wygasania hormonalnej czynności jajników. Przyczyną jest spadek poziomu estrogenu, zmniejszone wydzielanie progesteronu oraz zaburzenie równowagi pomiędzy estrogenami i progesteronem. Proces ten wpływa między innymi na rozszerzenie i zwężenie naczyń mózgowych, co wywołuje zmiany ciśnienia w głowie i skutkuje pojawieniem się dolegliwości bólowych w obrębie głowy. 2. Objawy bólu głowy związanego z klimakterium Bóle głowy nękające kobiety w okresie przekwitania mają zwykle charakter migrenowy lub napięciowy. Częstotliwość ich pojawiania się oraz stopień nasilenia jest bardzo różny. Czasem bóle głowy zaczynają dokuczać podczas klimakterium, jego natężenie może się w tym okresie zmniejszyć lub zwiększyć. U niektórych kobiet okres premenopauzalny nie wpływa na stopień nasilenia migreny. Niektóre kobiety skarżą się na ból bardzo silny, który utrudnia bądź wręcz uniemożliwia codzienne funkcjonowanie. Wiele pań określa go jako słaby bądź umiarkowany. To kwestia indywidualna. Typowy ból w okresie klimakterium ma charakter migrenowy. Wiele kobiet odczuwa go jako pulsowanie, zwykle zlokalizowane po jednej stronie głowy. Podczas ataku bólu migrenowego mogą pojawić się nudności i wymioty, a także nadwrażliwość na światło. Jeśli migrena przebiega z aurą, ból głowy poprzedzony jest zaburzeniami widzenia, zaburzeniami czucia lub mowy, a także osłabieniem siły mięśniowej. Nieleczony bądź leczony nieskutecznie trwa od 4 do 72 godzin. Z kolei napięciowy ból głowy jest tępy i uciskający, najczęściej obustronny i symetryczny. Obejmuje całą głowę bądź jej część. Jest łagodniejszy i mniej uciążliwy. 3. Ból głowy i inne objawy przekwitania Bóle głowy w okresie przekwitania należą do zespołu symptomów związanych z menopauzą (tzw. zespołu klimakterycznego). Najczęściej towarzyszą innym objawom klimakterium, takim jak uderzenia gorąca, zimne poty i problemy ze snem. Objawy przekwitania u kobiet dzieli się na: objawy somatyczne: uczucie ogólnego osłabienia, zawroty głowy, mdłości, bóle stawów i kości, spadek libido, suchość pochwy, objawy naczynioruchowe, zwane z objawami wypadowym. To nocne poty, uderzenia gorąca i zaczerwienienia skóry, objawy psychiczne: zaburzenia nastroju, nadpobudliwość, uczucie rozbicia, smutek, pogorszenie pamięci, kłopoty ze snem, skłonność do depresji. 4. Leczenie bólu głowy w okresie przekwitania u kobiet Jak sobie radzić z bólem głowy w okresie przekwitania? Można postawić na zmianę trybu życia. Co jest ważne? Aktywność fizyczna, przebywanie na świeżym powietrzu, unikanie stresu, dbanie o czas na wypoczynek i relaks, zapewnienie sobie optymalnej porcji regenerującego snu. Równie ważna jest racjonalna, zbilansowana i różnorodna dieta, uboga w tłuszcze, alkohol i kawę, bogata w warzywa i owoce. Warto również pamiętać o nawadnianiu organizmu. Ważne, a często wręcz niezbędne jest leczenie farmakologiczne. Co pomoże na ból głowy nie tylko w okresie przekwitania? Leki przeciwbólowe i przeciwmigrenowe, jak również preparaty ziołowe o działaniu przeciwbólowym. Bardzo ważna jest także konsultacja z ginekologiem, który może zalecić hormonalną terapię zastępczą (HTZ). Choć ból głowy jest wpisany w scenariusz przekwitania, nie należy go bagatelizować. Bardzo ważne również jest, by skonsultować się z lekarzem, gdy: bóle głowy są bardzo dokuczliwe, nasilają się, uniemożliwiając funkcjonowanie, towarzyszą im objawy, takie jak: kłopoty z widzeniem, wysoka gorączka, omdlenia, wymioty. 5. Hormonalna terapia zastępcza a ból głowy HTZ polega na suplementacji niedoborów hormonalnych (estrogeny w połączeniu z progestagenami). Preparaty hormonalne dostępne są w formie: doustnej (tabletki), domięśniowej (zastrzyki), dopochwowej (globulki i kremy), przezskórnej (plastry i żele). Lekarz zlecający HTZ powinien wziąć pod uwagę korzyści i ryzyko związane ze stosowaniem hormonów. Hormonalna terapia zastępcza łagodzi objawy klimakterium, ale i zwiększa ryzyko wystąpienia raka piersi oraz raka jajnika. Ponadto warto wiedzieć, że hormonalna terapia zastępcza może łagodzić ból głowy (zwłaszcza jeśli pojawił się na okoliczność przekwitania), ale i go nasilać (gdy na przykład migreny dokuczały już wcześniej). Warto pozostawać w stałym kontakcie z lekarzem. Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza. Migrena a menopauza Migrena jest chorobą przewlekłą powodującą uciążliwe bóle głowy. Schorzenie ma złożone podłoże i charakteryzuje się napadowymi, bardzo silnymi i nawracającymi bólami głowy. Menopauza u wielu kobiet wywołuje skłonności do migrenowych bólów głowy. Powstanie tego rodzaju bólów podczas klimakterium ma związek z wahaniami hormonów w organizmie. Menopauza, inaczej klimakterium jest etapem w życiu każdej kobiety. Ostatnia miesiączka (menopauza) występuje średnio około 50 roku życia. Bardzo ważna jest, aby w tym czasie dbać o prawidłową gospodarkę hormonalną. Pozwala to do pewnego stopnia zapobiegać objawom schorzeń właściwych dla okresu menopauzy i we współpracy z lekarzem właściwie je leczyć. Bóle głowy są jednym z bardzo typowych objawów już podczas wkraczania w okres okołomenopauzowy. Wszystko za sprawą wahania poziomu hormonów. Spadek lub nadmierna kumulacja niektórych substancji powodują zaburzenia wewnętrznej równowagi organizmu. Objawami towarzyszącymi tym zaburzeniom mogą być np.: bóle głowy, uderzenia gorąca, huśtawki nastrojów, nocne poty. Często mówi się o powiązaniu migreny z menopauzą. Istnieje spora grupa kobiet, u których nigdy nie występowały bóle głowy, a w okresie menopauzy zaczęły cierpieć na bardzo silne migreny. U części z tych osób po okresie menopauzy wszystko się stabilizuje. Przebieg migreny zależy od typu menopauzy. U kobiet z naturalną menopauzą obserwuje się łagodniejszy jej przebieg, niż u kobiet z menopauzą chirurgiczną (np. po operacji usunięcia macicy wraz z przydatkami). Także stopień nasilenia objawów klimakterycznych może wpływać na intensywność bólu migrenowego. U części kobiet cierpiących na migrenę, w trakcie menopauzy ból migrenowy ustępuje samoistnie po ustabilizowaniu poziomu hormonów. Badania na temat związku pomiędzy bólami głowy i menopauzą nie prowadzą do jednoznacznego wniosku, że migrena jest konsekwencją menopauzy. Jest grupa kobiet u których częstotliwość i nasilenie bólu głowy maleje w momencie, kiedy wkraczają w menopauzę. Notuje się też przypadki kobiet, które cierpią na migreny, a podczas menopauzy ból głowy całkiem u nich zanika. Niewątpliwie jednak skoki hormonów mogą są jednym z uwarunkowań choroby. Hormonalna terapia zastępcza a migrena U kobiet cierpiących na bóle głowy o charakterze migrenowym zaleca się szczególną ostrożność w stosowaniu hormonalnej terapii zastępczej. Powszechnie stosowana hormonalna terapia zastępcza – HTZ w formie plastrów bądź pigułek z odpowiednim stężeniem hormonów wywiera na pacjentki różny wpływ, u części z nich zwiększa się częstotliwość i siła bólów głowy. Aby zapobiec zaostrzeniom migreny u pacjentek podczas stosowania HTZ, lekarz może zmodyfikować dawki przyjmowanych hormonów bądź ich skład. Leczenie migreny, która jest zależna od HTZ odbywa się poprzez zmiany w hormonoterapii. Najczęściej redukuje się dawkę estrogenu bądź zmienia drogę podania leku lub jego postać (np. na czysty estradiol), zmienia się również terapię przerywaną na ciągłą lub dodaje androgeny do terapii. Zastosowanie znajdują tu również leki przeciwmigrenowe stosowane w leczeniu profilaktycznym i doraźnym. Należy pamiętać, że w skutecznej walce z bólem głowy pomóc nam może przede wszystkim wizyta u sprawdzonego lekarza specjalisty, który przeprowadzi gruntowny wywiad i dobierze odpowiednie środki leczenia. Czy bóle głowy mogą być objawem przekwitania? Kobiety skarżą się na bóle głowy i migreny aż 3-4 razy częściej niż mężczyźni. Wszystkiemu winne są hormony – estrogeny. Kiedy ich poziom się waha, bardzo wiele z nas odczuwa to boleśnie na własnych skroniach. Nawet jeśli wcześniej się to nie zdarzało, wraz z wejściem w okres przekwitania bóle głowy mogą się znacznie nasilić. Kiedy boli głowa? Wieloletnie obserwacje i badania naukowe dowodzą, że wahania estrogenu, a zwłaszcza nagłe jego spadki, prowadzą do silnych, migrenowych bólów głowy u kobiet. Dzieje się tak na przykład w trakcie miesiączki (tzw. migrena miesiączkowa), podczas przyjmowania tabletek antykoncepcyjnych i regulujących płodność, w początkowych tygodniach ciąży oraz przede wszystkim w czasie menopauzy. Zmiany Podczas wchodzenia w okres klimakterium w organizmie kobiety zachodzi bardzo wiele powoli przestają produkować hormony, a w związku z tym w organizmie kobiety niestety ich brakuje. Zaczynają się gwałtowne niedobory i nagłe skoki estrogenu – wówczas o migrenę bardzo łatwo. Taka burza może trwać dłuższy czas, a towarzyszą jej inne objawy menopauzy. Przede wszystkim nieregularne miesiączki, uderzenia gorąca, rozdrażnienie itp. Jak leczyć bóle głowy? Sposobów leczenie bólu głowy wywołanego wahaniami estrogenów jest kilka, ale żaden nie gwarantuje skuteczności. Każda kobieta musi dobrać metodę odpowiednią do swojego organizmu, oczywiście pod pełną kontrolą lekarza. Leczenie hormonalne (hormonalna terapia zastępcza) w niektórych przypadkach przynosi poprawę, w innych z kolei pogarsza sprawę. Podobnie jest z przyjmowaniem tabletek antykoncepcyjnych, które również zawierają hormony – każda dawka, która burzy naturalną homeostazę organizmu, jest potencjalnie niebezpieczna. Innymi lekami, stosowanymi profilaktycznie, są niesteroidowe leki przeciwzapalne (ibuprofen) oraz amitryptylina, propanolol długo działający, ergotamina, sumatriptan. M. Borowik Kobiety skarżą się na bóle głowy i migreny aż 3-4 razy częściej niż mężczyźni. Wszystkiemu winne są hormony – estrogeny. Kiedy ich poziom się waha, bardzo wiele z nas odczuwa to boleśnie na własnych skroniach. Nawet jeśli wcześniej się to nie zdarzało, wraz z wejściem w okres przekwitania bóle głowy mogą się znacznie nasilić. To nie zawsze menopauza Sam ból głowy jeszcze nie musi o niczym świadczyć. Osoba, która nigdy nie cierpiała na migreny niekoniecznie musi się ich nabawić akurat w czasie menopauzy (choć nie jest to wykluczone). Jeśli uporczywym bólom głowy nie towarzyszą inne objawy menopauzy, konieczna może okazać się konsultacja z lekarzem, najlepiej neurologiem. Specjalista może skierować na badania, które wykluczą uraz, ból związany z nieprawidłowym ciśnieniem, tętniaka, guza lub inne poważne schorzenia, których objawami mogą być bolesne migreny. Mimo wszystko jest jedna dobra wiadomość dla kobiet przeżywających ciężkie bóle głowy podczas klimakterium. Kiedy hormony przestaną już szaleć i „ustatkują się”, a menopauza wejdzie w swoją ostatnią fazę – ból wywołany estrogenami odejdzie. Nie jesteśmy skazane na migreny przez całe życie. M. Borowik Powiązane artykuły Jak wybrać rozświetlacz? Kąpiel w solance Księżna Margaret– Danielle Dutton Objawy menopauzy – fizyczne i psychiczne symptomy Organizm kobiety w różny sposób może manifestować rozpoczynający się czas menopauzy. Najczęściej pojawiają się uderzenia gorąca, nadmierne pocenie się, zmęczenie, problemy z koncentracją, zmiany ciśnienia krwi, spadek libido. Objawy menopauzy u każdej kobiety mogą wyglądać inaczej – jedne przechodzą ten okres w miarę łagodnie, innym drastycznie pogarsza się jakość życia. Menopauza jest fizjologicznym procesem związanym ze starzeniem się kobiecego organizmu. Powolne wygaszanie pracy jajników, które produkują hormony zwane estrogenami, prowadzi nie tylko do utraty płodności, ale także do różnych zaburzeń psychicznych i somatycznych, a w konsekwencji tego do wzrostu ryzyka zachorowania na wiele chorób. Choć menopauza jest uwarunkowana genetycznie to każda kobieta przechodzi ją w indywidualny sposób i wiele korzysta z dostępnych leków na menopauzę. Mimo tych indywidualnych różnic Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) uznała, że każda menopauza składa się z trzech okresów: okresu przejściowego, czyli premenopauzy, okresu okołomenopauzalnego, czyli, perimenopauzy, okresu po menopauzie, czyli postmenopauzy. Menopauza nie pojawia się nagle, to proces stopniowego zaniku funkcji rozrodczych, rozłożony na wiele lat. Zanim nadejdzie ostatnia miesiączka (przyjmuje się, że w Polsce dotyka to Pań w wieku 45-55 lat), kobieta doświadcza wielu różnych objawów przekwitania. Premenopauza – pierwsze objawy menopauzy Pierwszym sygnałem, że organizm przygotowuje się do przekwitania jest skracanie się cyklu menstruacyjnego. Wahania hormonalne sprawiają, że między miesiączkami mogą pojawić się plamienia, napięcie miesiączkowe jest odczuwalne silniej niż do tej pory, bardziej tkliwe są również piersi. Zanikająca owulacja sprawia, że organizmowi zaczyna brakować progesteronu (przy równoczesnym prawidłowym wydzielaniu estrogenów). Przejawem tego są zaburzenia płodności, nieregularne miesiączkowanie i nasilone objawy napięcia przedmiesiączkowego. Inne wczesne objawy menopauzy to: obrzęk i silne bóle piersi, bóle w podbrzuszu i pleców, obrzęki i bóle kończyn dolnych, zwiększone ciśnienie krwi, bóle głowy, uderzenia gorąca, zawroty głowy. Po zaburzeniach miesiączkowania do głosu dochodzą inne symptomy świadczące o tym, że kobieta weszła w okres przekwitania. W drugiej fazie klimakterium, kiedy w organizmie kobiety dochodzi do znacznego spadku stężenia estrogenów i nadmiernego uwalniania gonadotropin przysadkowych, dochodzi do pierwszych nieprzyjemnych objawów o charakterze naczyniowym. Kobiety odczuwają: gwałtowne uderzenia gorąca, rumień na twarzy, uderzenia krwi do głowy, kołatanie serca, wahania ciśnienia krwi, nocne poty. Menopauza – objawy psychiczne Menopauza to także trudny moment dla kobiecej psychiki. Szacuje się, że zaburzenia depresyjne dotykają nawet 57 procent kobiet w tym okresie. Z wielu badań wynika, że ryzyko wystąpienia depresji u przekwitających kobiet jest około 2-5 razy większe niż w okresie przed klimakterium, a także po jego zakończeniu. Charakterystyczne dla tego czasu są: wahania nastroju, drażliwość, nadmierna wrażliwość psychiczna, brak zainteresowania otoczeniem. Do tego mogą dojść zaburzenia snu, apatia, osłabienie zdolności do koncentracji uwagi i zapamiętywania. Nasilające się objawy tego typu powinny zostać niezwłocznie skonsultowane z lekarzem, który pomoże kobiecie przywrócić równowagę psychiczną. Menopauza – objawy fizyczne Zdaniem wielu kobiet, tym co najbardziej męczy je w okresie klimakterium, są uderzenia gorąca. Fale, którym towarzyszy charakterystyczny zimny pot, potrafią pojawić się zupełnie niespodziewanie, w najmniej oczekiwanych momentach. Uderzenia gorąca są przyczyną dyskomfortu w ciągu dnia i zaburzeń snu w nocy. Innymi uciążliwymi objawami są: ogólny stan zmęczenia, przyrost tkanki tłuszczowej, osłabienie libido, suchość pochwy i skłonność do infekcji intymnych, nietrzymanie moczu, dysfunkcje seksualne, zawroty i bóle głowy, drętwienia kończyn, pogrubienie głosu, rozwój nadmiernego owłosienia, skłonność do tycia, częste zaparcia i wzdęcia, dyskineza dróg żółciowych, wzrost stężenia cholesterolu we krwi, które prowadzi do rozwoju miażdżycy i kamicy żółciowej. W organizmie kobiety w okresie klimakterium dochodzi także do schorzeń naczyń krwionośnych, których charakterystycznymi objawami są: nadciśnienie tętnicze, uczucie kołatania serca, bóle w okolicach serca. Czasem zdarzają się obrzęki i widoczne siniaki na rękach i nogach. W trzecim etapie klimakterium całkowicie zanika podstawowa funkcja jajników, co daje pewien stan równowagi hormonalnej. Nie oznacza to jednak, że proces starzenia się nie postępuje. Bardzo często dochodzi do demineralizacji kośćca, czego konsekwencjami są złamania przede wszystkim główki lub szyjki kości udowej oraz zwyrodnienia odcinka krzyżowego kręgosłupa. Skóra marszczy się coraz bardziej i nadmiernie rogowacieje. Częstą przypadłością dermatologiczną tego okresu jest rumień i trądzik różowaty. Nietypowe objawy menopauzy Najbardziej nietypowym objawem menopauzy są ataki paniki i silnego lęku, często mylone z nerwicą. Początek klimakterium może objawiać się u niektórych kobiet szumami w uszach i zawrotami w głowie. Nietypowym objawem są również ataki duszności u osób, które nie chorują na astmę, alergię czy zaburzenia pracy tarczycy. Zmiany hormonalne mogą prowadzić także do świądu skóry, znacznego jej przesuszenia, pogorszenia się kondycji paznokci. Przedwczesna menopauza – objawy Zdarza się, że objawy klimakterium występują u kobiet dużo młodszych, które dopiero co skończyły 30. rok życia. Mówimy wtedy o przedwczesnej menopauzie, która oprócz zaniku miesiączki charakteryzuje się: zmęczeniem, spadkiem odporności, stanami depresyjnymi i apatią, brakiem energii, płaczliwością. Jeśli wykonane badania potwierdzą, że rzeczywiście mamy do czynienia z przedwczesną menopauzą, to razem z lekarzem ustala się strategię leczenia. Wszystko zależy od stanu zdrowia, trybu życia, a także planów związanych z macierzyństwem. Pacjentki najczęściej decydują się na terapię hormonalną. Jak złagodzić objawy menopauzy? Kobieta w okresie przekwitania nie jest skazana na pogorszenie jakości życia. Będąc pod stałą kontrolą lekarza, który zleci jej odpowiednią dla niej formę leczenia, łagodniej przejdzie przez ten trudny okres. Wiele kobiet zaufało hormonalnej terapii zastępczej (HTZ), która dobrze dobrana, wykazuje się dużą skutecznością. Niestety menopauza dla wielu kobiet wciąż pozostaje tematem tabu. Z badania, jakie Pracownia ARC Rynek i Opinia przeprowadziła wśród kobiet w wieku 45-55 lat wynika, że 28 proc. kobiet z objawami klimakterium nie stosuje żadnych preparatów łagodzących objawy menopauzy, 47 proc. nie jest w stanie ocenić, czy odczuwa uderzenia gorąca i kołatanie serca, a 24 proc. nie wie, czy w ogóle ma menopauzę. Sprawdź także: Nietypowe objawy menopauzy, które mogą cię zaskoczyć Do typowych objawów menopauzy – poza ustaniem miesiączkowania – należą przede wszystkim uderzenia gorąca, obniżenie nastroju, przewlekłe zmęczenie, nagłe zlewanie się potem. U niektórych kobiet jednak występują też nietypowe objawy, które trudno połączyć z wygaszaniem czynności jajników. Menopauza to ostatnia miesiączka w życiu kobiety, średni wiek jej pojawienia się to 51 lat. Już kilka lat przed miesiączką mogą pojawić się objawy związane ze spadkiem estrogenów. Do typowych należą uderzenia gorąca, pogorszenie samopoczucia, przesuszenie skóry. Wiele kobiet obserwuje też w tym okresie nietypowe objawy, takie jak szumy w uszach, natarczywe stukanie palcami, otyłość brzuszną, obrzęk nóg, bóle kręgosłupa, a nawet zespół suchego oka. One też mogą być powiązane z menopauzą. Według definicji opracowanej przez Światową Organizację Zdrowia (WHO) menopauza (klimakterium/przekwitanie) to ostatnia miesiączka w życiu kobiety, po której następuje co namniej 6 miesięcy przerwy – a rozpoznaje się ją po upływie 12 miesięcy, w czasie których nie wystąpiło krwawienie miesiączkowe. Średni wiek menopauzy w Polsce to 51 lat1, ale pierwsze objawy mogą się pojawić nawet 10 lat przed całkowitym ustaniem miesiączkowania. Nazywamy ten okres premenopauzą lub perimenopauzą – dochodzi wtedy do zmian hormonalnych prowadzących do wygaśnięcia funkcji jajników. Typowe objawy menopauzy są skutkiem niedoboru estrogenów, co odbija się na całym organizmie kobiety – nie tylko na funkcjonowaniu jej układu rozrodczego, ale też na: skórze (przesuszenie, utrata jędrności), układzie moczowo-płciowym (suchość pochwy, nawracające infekcje, wysiłkowe nietrzymanie moczu powiązane z tzw. atrofią urogenitalną), układzie krążenia (większe ryzyko wystąpienia choroby niedokrwiennej serca, zawału serca, udaru mózgu), układzie kostnym (osteoporoza). Do najbardziej uciążliwych objawów, związanych z gwałtownymi zmianami poziomów estrogenu i progesteronu, należą objawy naczynioruchowe (nocne poty, bóle głowy, uderzenia gorąca, kołatanie serca) oraz psychiczne – związane z pogorszeniem nastroju (zaburzenia snu, zmienność nastroju, pogorszenie koncentracji i pamięci, drażliwość). Są to typowe tzw. objawy zespołu klimakterycznego – odczuwane mniej lub bardziej intensywnie. Coraz częściej jednak wiele kobiet obserwuje u siebie w tym okresie inne niepokojące symptomy – często nie wiążąc ich w ogóle z menopauzą. Zdarza się, że rzeczywiście okazują się one być objawem innych schorzeń, dlatego nie wolno ich lekceważyć i od razu poinformować o nich lekarza. Do nietypowych objawów menopauzy należą Szumy uszne – to nieprzyjemne dzwonienie, piszczenie, dudnienie, pukanie czy szeleszczenie słyszane przez pacjentki, mimo że nie są wywoływane przez dźwięki pochodzące z otoczenia. U wielu pacjentek, które rozpoczęły hormonalną terapię zastępczą, szumy ustępują. Parestezje – nieprzyjemne uczucie mrowienia lub drętwienia rąk i dłoni, które może być związane z nagłą utratą kolagenu w skórze, z zaburzeniami przewodnictwa nerwowego w skórze, a także z nasilającymi się problemami układu kostnego i kręgosłupa (ucisk). Natarczywe stukanie palcami w biurko, uczucie porażenia prądem, mimowolne zaciskanie dłoni – ten nietypowy objaw może być związany z zaburzeniami neutrotransmisji pojawiającymi się pod wpływem spadku estrogenów. Bóle kręgosłupa – wskutek obniżenia poziomu estrogenów w okresie menopauzy zmniejsza się gęstość kości. Rezultatem może być osteoporoza, która w większości przypadków przebiega bezobjawowo. Czasami jednak mocne odwapnienie kości daje bóle kręgosłupa, a także bóle w odcinku piersiowym, bóle krzyża i między łopatkami. Otyłość brzuszna – nawet kobiety, które do tej pory nie miały problemów z utrzymaniem wagi, w okresie menopauzy łatwiej i szybciej tyją. Charakterystyczna jest w tym czasie tzw. otyłość brzuszna, związana z odkładaniem się tzw. tłuszczu trzewnego pod wpływem zmian hormonalnych. Niestety taki rozkład tkanki tłuszczowej jest niebezpieczny dla układu krwionośnego i zwiększa ryzyko jego chorób. Podniesienie poziomu cholesterolu – menopauza wpływa na poziom lipoprotein o małej gęstości (czyli „złego” tłuszczu LDL), zwiększając ryzyko miażdżycy i problemów sercowo-naczyniowych. Dbaj w tym okresie o lekką zdrową dietę i regularnie rób badania kontrolne. Swędzenie skóry – zwykle jest związane z mocnym przesuszeniem skóry, które jest powiązane ze spadkiem estrogenów. Jeśli pijesz mało wody i nie stosujesz balsamów nawilżających do ciała, pojawia się uporczywy świąd (odczuwalny zwłaszcza nocą) i łuszczenie naskórka. Obrzęk lipidowy (tzw. lipodemia) – schorzenie to ma podłoże hormonalne i zdarza się, że pojawia się w okresie menopauzy. Dotyczy nie tylko osób otyłych, ale także tych o prawidłowej masie ciała. Charakterystycznym objawem są mocno obrzęknięte, „kolumnowe” nogi, tkliwe w dotyku. Zespół suchego oka – estrogeny wpływają na syntezę wszystkich składników filmu łzowego, wydzielanych przez gruczoły łzowe, łojowe i komórki spojówki. Dlatego wiele kobiet cierpi w tym okresie z powodu przesuszenia powierzchni oka. Pojawienie się nadmiernego owłosienia na ciele, obniżenie tembru głosu, łysienie na głowie – pewnego rodzaju maskulinizacja. Jajniki u kobiet po menopauzie nie wygaszają całkowicie swojej aktywności – nawet do 10 lat po zakończeniu miesiączkowania2 mogą produkować androgeny. Przy ich wysokim stężeniu obserwowane są takie objawy hiperandrogenizmu, jak hirsutyzm (pojawienie się delikatnego owłosienia na skórze twarzy czy klatki piersiowej), łysienie typu męskiego, obniżenie głosu, zwiększenie masy mięśniowej, a nawet trądzik – obserwuje się go nawet wśród 25% kobiet po menopauzie3. Dowiedz się więcej o tym, dlaczego podczas menopauzy pojawia się nadmierne owłosienie u kobiet. 1 Czynniki środowiskowe wpływające na wiek wystąpienia naturalnej menopauzy u kobiet, Bogdan Rumianowski, Agnieszka Brodowska, Beata Karakiewicz, Elżbieta Grochans, Karina Ryterska, Maria Laszczyńska, P. Kłosowski, R. Świątkowska-Stodulska, A. Berlińska, K. Sworczak, Hiperandrogenizm u kobiet po menopauzie, Forum Medycyny Rodzinnej 2017, tom 11, nr 5, 195–2083 Perkins AC, Maglione J, Hillebrand GG, et al. Acne vulgaris in women: prevalence across the life span. J Womens Health (Larchmt). 2012; 21(2): 223–230, doi: indexed in Pubmed: 22171979. Jak rozpoznać objawy menopauzy? Żyjemy w czasach, gdy codziennością jest lawirowanie między tematami dopuszczalnymi a tematami tabu, jednak o niektórych kwestiach warto zacząć mówić głośno. Jedną z nich jest menopauza – naturalne zjawisko, które prędzej czy później dotyka każdą kobietę. Chociaż jego opis nie brzmi zachęcająco, przekwitanie może być pięknym i satysfakcjonującym czasem. Jak odczarować klimakterium, zrozumieć jego proces i się go nie bać? Przede wszystkim – dowiedzieć się o nim jak najwięcej! Menopauza, klimakterium, przekwitanie – co znaczą te terminy? Wbrew potocznemu rozumieniu, menopauza nie jest całym procesem towarzyszącym naturalnej utracie płodności przez kobietę, lecz jedynie fachowym określeniem na ostatnią miesiączkę w życiu. Mówiąc o „menopauzie”, najczęściej mamy na myśli klimakterium, czyli okres przekwitania, którego menopauza jest kulminacyjnym momentem. Wyróżnia się trzy podstawowe fazy owego procesu: okres premenopauzalny – czas poprzedzający ostatnią miesiączkę (ok. kilku lat), w którym występują objawy przekwitania; okres okołomenopauzalny – gdy miejsce ma ostatnia miesiączka w życiu; okres postmenopauzalny – około roku od ostatniej miesiączki, gdy objawy klimakterium są obecne, ale mniej uciążliwe. Kiedy rozpoczyna się menopauza? Wiek kobiet wchodzących w klimakterium jest bardzo różny – niektóre z nich zaczynają odczuwać pierwsze objawy już przed pięćdziesiątką, a niektóre – dopiero po 60 roku życia. Na czym polega klimakterium? Jak przebiega menopauza? Objawy przypadają na okres przekwitania, czyli czas, gdy pomału ustaje praca jajników. Nie dzieje się to jednak nagle, z dnia na dzień, ani nawet z roku na rok, lecz najczęściej trwa kilka-kilkanaście lat. Zmiany wynikają z innej niż dotychczas gospodarki hormonalnej – jajniki wytwarzają bowiem coraz mniej hormonów, estrogenu i progesteronu. Estrogen kontroluje cykl miesiączkowy, stąd w okresie przekwitania mamy do czynienia z jego zaburzeniami. Zmiany hormonalne wywołują niekiedy prawdziwą rewolucję w organizmie kobiety. Chociaż nie zawsze objawy przekwitania są silne i uprzykrzające życie, niekiedy mogą wymagać leczenia hormonalnego. Jednak klimakterium samo w sobie jest całkowicie naturalnym procesem, a nie zaburzeniem – większość kobiet doświadcza jedynie kilku jego objawów, i to w umiarkowanym stopniu. Menopauza a miesiączka Okres przekwitania nie wiąże się z tym, że kobieta nagle całkowicie przestaje miesiączkować. Jednym z pierwszych objawów przekwitania są zaburzenia cykli, które stają się krótsze lub dłuższe i mogą być mniej regularne (występować co parę miesięcy albo co dwa tygodnie). Krwawienia zaś są bardziej skąpe albo wprost przeciwnie – obfitsze. Zdarza się, że pojawiają się plamienia występujące w środku cyklu, a sama miesiączka może trwać nawet ok. dwóch tygodni. Zazwyczaj jest dłuższa, za to bardziej skąpa albo krótsza, za to bardziej obfita. Chociaż w pewnym wieku takie objawy są całkowicie naturalnym zjawiskiem, nadal warto zachować czujność i nie rezygnować z kontrolnych wizyt u lekarza. Badania krwi pozwolą ci spać spokojnie dzięki wiedzy, że przyczyną twoich zaburzeń miesiączkowania jest właśnie klimakterium, a nie schorzenia zdrowotne. Menopauza a ciąża Zamiast pytać, czy możliwe jest zajście w ciążę w czasie menopauzy, należałoby raczej zapytać, czy jest to możliwe w czasie klimakterium. A odpowiedź na to pytanie nie jest jednoznaczna. W okresie przekwitania, wraz z zaburzeniami miesiączkowania, pojawiają się zaburzenia płodności. Przed menopauzą jednak (czyli przed ostatnią miesiączką) zajście w ciążę może być możliwe. Dopiero po około 12 miesiącach od ostatniego okresu można się spodziewać, że kobieta stała się trwale bezpłodna. Pewność jednak dają nam dopiero odpowiednie badania hormonalne. Dlatego pierwsze objawy klimakterium bynajmniej nie są dla nas sygnałem, że zajście w ciążę jest już niemożliwe. W jakim wieku zaczyna się przekwitanie? Organizm kobiety już od ok. 35 roku życia powoli przygotowuje się do nadchodzących zmian. Najczęściej klimakterium rozpoczyna się ok. 45-55 roku życia (średnio między 49 a 52 rokiem życia). Nie jest to jednak bezwzględną regułą. Płodność zaczyna zanikać nawet ok. 10 lat przed menopauzą, zaś od momentu jej wystąpienia znika całkowicie. Jednak o tym, że dana miesiączka była tą ostatnią, dowiadujemy się dopiero wówczas, gdy przez kolejny rok nie wystąpiło krwawienie. Przekwitanie może rozpocząć się później (nawet po 60 roku życia – mówimy wówczas o późnej menopauzie) albo wcześniej (przed 45, a nawet 40 rokiem życia; jest to przedwczesna menopauza). Istnieje szereg czynników, które mogą wpłynąć na przyspieszenie wystąpienia klimakterium, późne macierzyństwo (lub brak potomstwa), predyspozycje genetyczne, choroby autoimmunologiczne, przyjmowanie niektórych leków, używki (kawa, alkohol, papierosy), niezdrowy, nieregularny styl życia (kiepska dieta, stres, brak ruchu czy higieny snu). Jak rozpoznać objawy klimakterium i nadchodzącej menopauzy? Zazwyczaj jednym z pierwszych objawów przekwitania są zmiany w cyklu miesiączkowym. Najczęściej krwawienia nie tylko stają się nieregularne, ale również występują rzadziej. Często zmienia się też ich przebieg, nie ma tu jednak reguły: mogą być lżejsze, bądź wprost przeciwnie – bardziej obfite i bolesne. Kolejnym bardzo powszechnym objawem są uderzenia (inaczej: fale) gorąca. Zwykle kobieta odczuwa je na twarzy, w głowie, czasem obejmują również szyję czy dekolt. Może im towarzyszyć kołatanie serca, a nawet objawy lękowe. Oprócz tego mogą wystąpić dodatkowe symptomy (zazwyczaj tylko niektóre spośród nich), takie jak: wzmożona potliwość, szczególnie silne nocne poty (niekiedy powodujące konieczność zmiany piżamy i pościeli), suchość pochwy, dyskomfort intymnych okolic ciała, częstsze infekcje intymne, problemy z nietrzymaniem moczu i potrzeba częstszego oddawania go. Co boli przy menopauzie? Pojawiają się wówczas bóle różnych części ciała (np. głowy, podbrzusza, nóg czy mięśni), wzdęcia i zaparcia, nasilony PMS (w tym większa bolesność i nadwrażliwość piersi) czy wreszcie częste zmiany ciśnienia krwi i zawroty głowy. Do bardziej nietypowych objawów możemy zaliczyć wystąpienie nadmiernego owłosienia na ciele, obrzęki na kończynach, obniżenie tembru głosu czy większą skłonność do przybierania na wadze. Menopauza objawia się również w sferze psychiki. W tym okresie, wskutek zmian gospodarki hormonalnej, kobieta może być szczególnie wrażliwa i nadmiernie zmęczona, cierpieć na wahania nastroju lub mieć problemy z koncentracją, libido czy snem. Niekiedy pojawiają się nawet stany do złudzenia przypominające depresję lub nerwicę. Wystąpienie powyższych symptomów warto jednak zawsze zgłaszać lekarzowi. Mogą one bowiem świadczyć nie tylko o początku przekwitania, lecz także o chorobie – wówczas naszym sprzymierzeńcem jest szybki czas reakcji i wdrożenie odpowiedniego leczenia. Co poradzić na uderzenia gorąca i inne uciążliwe objawy? Przekwitanie nie zawsze musi być niezwykle trudnym i uciążliwym przeżyciem. Większość kobiet doświadcza niewielu objawów i nie są one mocno nasilone. Jeśli jednak staną się doskwierające, można je łagodzić domowymi sposobami, takimi jak picie ziołowych naparów czy po prostu szeroko rozumiane dbanie o siebie. Nieprzyjemnych objawów klimakterium możesz się pozbyć ograniczając używki (dotyczy to nie tylko papierosów i alkoholu, ale też np. kawy), dbając o lepszą jakość snu, pilnując różnorodnej, bogatej w składniki odżywcze diety, uzupełniając dietę o odpowiednie suplementy, prowadząc regularny i spokojny tryb życia. Jednymi z najważniejszych składników preparatów mogących polepszać samopoczucie kobiet w okresie przekwitania są fitoestrogeny, czyli np. izoflawony sojowe. To estrogeny roślinne o budowie podobnej do żeńskich hormonów płciowych, czyli „roślinne hormony”. W naturalny sposób pomagają one organizmowi w uporaniu się ze skutkami zmniejszonego wydzielania estrogenów przez jajniki. W łagodzeniu objawów, takich jak nadmierna potliwość czy drażliwość, pomaga też wyciąg z szyszek chmielu. Również zawiera on cenne fitoestrogeny, dzięki którym dokuczliwe objawy przekwitania są łagodniejsze, a które nie powodują skutków ubocznych. Oba te składniki w optymalnej dawce, połączone z witaminami z grupy B oraz wapniem i witaminą D, zawiera preparat Doppelherz Aktiv-Meno FORTE – suplement diety, który poprawia samopoczucie w czasie klimakterium i pomaga kobietom po 40 roku życia dbać o zdrowie. .
  • q7b9wsju33.pages.dev/17
  • q7b9wsju33.pages.dev/75
  • q7b9wsju33.pages.dev/738
  • q7b9wsju33.pages.dev/282
  • q7b9wsju33.pages.dev/80
  • q7b9wsju33.pages.dev/459
  • q7b9wsju33.pages.dev/748
  • q7b9wsju33.pages.dev/994
  • q7b9wsju33.pages.dev/28
  • q7b9wsju33.pages.dev/677
  • q7b9wsju33.pages.dev/580
  • q7b9wsju33.pages.dev/232
  • q7b9wsju33.pages.dev/850
  • q7b9wsju33.pages.dev/754
  • q7b9wsju33.pages.dev/846
  • bóle mięśni i stawów w okresie menopauzy forum